Ο ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ ΚΑΙ Ο ΠΑΡΑΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ, του Βασίλη Χαρωνίτη

Ο Θουκυδίδης στο έργο του, μεταξύ των άλλων, αναφέρει τον παραλογισμό του πολέμου.

Θεωρεί ότι εξαιτίας του πολέμου συμβαίνουν πολλές υλικές καταστροφές, με το κυριότερο να είναι ότι χάνονται αναίτια ανθρώπινες, ακόμη και παιδιά. Ο πόλεμος καταστρέφει όχι μόνο τις χώρες, αλλά και τις ανθρώπινες συνειδήσεις.

Σήμερα, υπάρχουν αρκετές χώρες, κυρίως αυτές στην Μέση Ανατολή που βρίσκονται σε πόλεμο και μάλιστα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Αναρωτιέται κανείς, γιατί να συμβαίνει αυτό; Σε τι ακριβώς στοχεύει ο πόλεμος;

Ο πόλεμος γίνεται καθαρά για οικονομικούς λόγους. Υπάρχουν πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα των ισχυρών κρατών. Αυτό το βλέπουμε από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Ο Θουκυδίδης για παράδειγμα, μας αναφέρει τη σύγκρουση Αθηναίων – Σπαρτιατών προκειμένου να εκμεταλλευτούν την Κέρκυρα λόγω της γεωγραφικής της θέσης.

Στη σύγχρονη εποχή, ας πάρουμε την Αμερική, η οποία έχει εκμεταλλευτεί σγκρούσεις κάποιων χωρών της Ανατολής προκειμένου να επέμβει στη πολιτική τους. Μεγάλη απόδειξη για αυτό είναι η συμπεριφορά του ΟΗΕ, που ενώ στοχεύει για παγκόσμια ειρήνη, εν του τοις, υπολειτουργεί λόγω πολιτικών συμφερόντων των οικονομικά ισχυρών κρατών που τον αποτελούν.

Επίσης ένα αίτιο που έχει οδηγήσει πολλές φορές σε πόλεμο, είναι οι ρατσιστικές και εθνικιστικές ιδεολογίες ηγετών.

Παίζουν ρόλο ακόμα και ο ιμπεριαλισμός, η επίδειξη δύναμης ηγετών και προσωπικές φιλοδοξίες τους, όπως έχουμε δει πολλές φορές στην ιστορία, ειδικά στην διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου με τον Χίτλερ.

Πώς όμως καταφέρνουν τέτοια άτομα να αναρριχηθούν στη θέση του ηγέτη; Πολλοί από αυτούς, έξυπνα θα βρουν μια αδυναμία στο κράτος, ή θα εκμεταλλευτούν τη κακή κατάστασή του, κατηγορώντας τον ηγέτη της συγκεκριμένης χρονικής περιόδου; Θα πείσουν τον λαό πως αυτοί μπορούν να διορθώσουν τα χ προβλήματα. Αυτό το είδαμε και στη χώρα μας, με τη Χρυσή αυγή και όχι μόνο. Σε αυτό σίγουρα θα βοηθήσουν και τα ΜΜΕ, που θα προωθήσουν την προπαγάνδα με σκοπό τον αποπροσανατολισμό του λαού (Γερμανία 2ος Παγκόσμιος, Ελληνική Χούντα κτλ)]

Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν και οι εμφύλιοι, οι χειρότεροι πόλεμοι. Δυστυχώς, έχουν παρατηρηθεί πολλές τέτοιες περιπτώσεις στην ιστορία της Ελλάδας. Ας φέρουμε για παράδειγμα, τη σύγκρουση Αθηναίων και Σπαρτιατών, που ήταν η βασική αιτία του Πελοποννησιακού πολέμου, που χώρισε όλες τις περιοχές της τότε Ελλάδας (δεν είχε οριστεί ως Ελλάδα ακόμη) σε δύο παρατάξεις.

Άλλο σημαντικό παράδειγμα είναι η περίοδος κατά το τέλος της Τουρκοκρατίας, όταν οι Έλληνες οδηγήθηκαν σε εμφύλιο με αφορμή τις διαφωνίες μεταξύ τους, για την κατάληψη της εξουσίας μετά την ανεξαρτητοποίηση της Ελλάδας.

ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ / Ο ΠΑΡΑΛΟΓΙΣΜΟΣ

Όλα αυτά, συμπερασματικά, καταλήγουν σε καταστροφές σε όλους τους τομείς. Κυρίως, Χάνονται ανθρώπινες ζωές, σε πολύ μεγάλους βαθμούς και χάνεται και σε μεγάλο επίπεδο ο άμαχος πληθυσμός (παιδιά, ηλικιωμένοι, γυναίκες), είτε λόγω πείνας, είτε λόγω εκτελέσεων κτλ. Μετά, υπάρχει κατάρρευση οικονομίας διότι δεν μπορούν να λειτουργήσουν οι παραγωγικοί φορείς του κράτος. Επίσης, το κράτος που απειλείται, προκειμένου να προφυλαχθεί από τον εχθρό, θα δώσει πολλά λεφτά σε στρατιωτικές προμήθειες κτλ.

Από την άλλη, το κράτος που επιτίθεται, ξοδεύει λεφτά σε πυρηνικά όπλα και άλλα, ενώ αυτά τα χρήματα κάλλιστα θα μπορούσαν να πάνε σε παιδία και υγεία. Αλλά γενικότερα, όλα τα κράτη θα δώσουν μεγάλο χρηματικό ποσό σε πολεμικά εφόδια, για την περίπτωση που βρεθούν σε μια διαμάχη.

Η κοινωνία θα υποβαθμιστεί σε πολλούς τομείς. Πολλοί άνθρωποι θα μείνουν με ψυχικά τραύματα, τα οποία μπορεί ποτέ να μην ξεπεράσουν, που δεν θα επηρεάζουν μόνο τους ίδιους, αλλά και αυτούς γύρω τους.

Η χώρα, επίσης, δεν αναπτύσσεται σε κανέναν τομέα. Ίσα – ίσα, υποβαθμίζεται και της παίρνει καιρός να επανέλθει στο επίπεδο που ήταν. Πόλεις θα καταστραφούν, ο κόσμος δεν θα έχει σπίτι να κατοικήσει. Θα υπάρξουν περίοδοι που μια κοινωνία θα περάσει μεγάλη έλλειψη τροφίμων, φαρμάκων και άλλα.

Και πρέπει να αναφέρουμε και την καταστροφή του περιβάλλοντος. Σε πολλά μέρη μάλιστα, είναι απαγορευμένη η επιστροφή του ανθρώπου, λόγω της ραδιενέργειας. Ζωική ζωή επίσης θα χαθεί σε πολύ μεγάλους βαθμούς, λόγω πυρηνικών όπλων, εμπρησμών κτλ.

Επίσης, στην περίπτωση πολέμου, κυριαρχεί το λεγόμενο ‘’δίκαιο του ισχυρότερου’’, ή όπως το λέει ο Θουκυδίδης, το πρόβλημα της δύναμης. Ουσιαστικά, αυτό μας λέει πως ο πιο ισχυρός, με τη περισσότερη δύναμη, μπορεί να κάνει ότι επιθυμεί, χωρίς να υποστεί τις αντίστοιχες συνέπειες (δεν θα υποστεί καμία συνέπεια). Όπως θα δούμε στον Ξενοφώντα, οι Αθηναίοι (που ήταν οι ισχυρότεροι από όλους), ενώ ισχυρίζονται πως είναι δημοκρατικοί, είχαν προτείνει να κόβουν τα χέρια των αιχμαλώτων τους. Σε τέτοιες περιπτώσεις λοιπόν, πολύ πιθανό να παραβιαστούν ανθρώπινα δικαιώματα. Ο άνθρωπος θα φτάσει σε ένα επίπεδο εξαχρείωσης του είδους του.

Καταλαβαίνουμε λοιπόν, πως ισχύει ο παραλογισμός του πολέμου. Είναι ξεκάθαρα παράλογος, διότι τα κράτη οφείλουν να συνεργάζονται μεταξύ τους και να αντιμετωπίζουν διεθνή προβλήματα, όχι να στρέφεται το ένα ενάντια του άλλου. Έχουμε δει πως ακόμη και σε εποχές σαν τις σημερινές, που ο πλανήτης μας βρίσκεται σε μια κρίση και όλοι συνεργάζονται για να παλέψουν έναν ιό, ακόμη υπάρχουν διαμάχες και απειλές μεταξύ χωρών. Πολλά προβλήματα λοιπόν μένουν άλυτα και ο κόσμος, η ιστορία, δεν προχωράει.

- Βασίλης Χαρωνίτης