ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΑΘΗΤΩΝ/ΤΡΙΩΝ ΤΟΥ ΜΟΥΣΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΑΛΙΜΟΥ

Διγενής Ακρίτας (Μύθος και Ιστορία) της δίδος Ιεραπετρίτη Δέσποινας

Για το πέρασμα του Διγενή από την Κρήτη, μιλούν και τα ριζίτικα τραγούδια, που τραγουδιούνται ακόμη στο νησί και κρατούν ζωντανή τη μνήμη της παλικαριάς και του άδικου θανάτου του: «Ο Διγενής ψυχομαχεί κι η γη τόνε τρομάσσει. Βροντά κι αστράφτει ο ουρανός και σειέται ο απάνω κόσμος. Κι ο κάτω κόσμος άνοιξε και τρίζουν τα θεμέλια και η πλάκα τον ανατριχιά πώς θα τόνε σκεπάσει, πώς θα σκεπάσει τον αϊτό, της γης τον αντρειωμένο. Σπίτι δεν τον εσκέπαζε, σπήλιο δεν τον εχώρει, τα όρη εδρασκέλιζε, βουνών κορφές επήδα. Στο γλάκιο πιάνει ο νιος λαγό, στον πήδο πιάνει αγρίμι, την πέρδικα την πλουμιστή ξοπίσω την αφήνει. Ζηλεύει ο Χάρος, με χωσιά μακριά τόνε βιγλίζει κι ελάβωσέ του την καρδιά και την ψυχή του επήρε». Συλλογή Στίλπωνος Κυριακίδου

Οι φιλόσοφοι του ουτοπικού σοσιαλισμού και η ιστορική απήχηση των ιδεών τους, της δίδος Χριστίνας Τάφα

________________________________________ Λέξεις κλειδιά: Ουτοπικός σοσιαλισμός- Σαιν Σιμόν- Φουριέ- Όουεν - Διαφωτισμός- Ισότητα, κοινωνική δικαιοσύνη, ελευθερία- Το κοινωνικό συμβόλαιο- Η μαρξιστική θεωρία- Ο εφηρμοσμένος σοσιαλισμός Στόχοι: Ως προς τα γνωστικά αποτελέσματα, σκοπός της συγκεκριμένης δημιουργικής εργασίας είναι η εμβάθυνση στο φιλοσοφικό ζήτημα του Ουτοπικού Σοσιαλισμού, με στόχο την παραγωγή/κατανόηση των φιλοσοφικών του μετεξελίξεων ως Επιστημονικού Σοσιαλισμού. Επίσης, στόχος είναι η ανάπτυξη της δεξιότητας διαχείρισης των ιστορικών γεγονότων του 20ού αιώνα που θα διδαχθούν σε επόμενο στάδιο, καθώς και της κριτικής τους αποτίμησης εκ μέρους των μαθητών/τριών. Κεφάλαιο: ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7: ΟΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ, από το εγχειρίδιο της Β'Λυκείου ΑΡΧΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ (μορφές πολιτικής οργάνωσης των ανθρώπινων κοινωνιών) , σε συνδυασμό με το κεφάλαιο "Η πνευματική ζωή κατά τον 17ο και τον 18ο αιώνα (ανάπτυξη των επιστημών και της φιλοσοφίας), από το εγχειρίδιο της Β'Λυκείου "Ιστορία του Μεσαιωνικού και του Νεότερου Κόσμου". Αναμενόμενα Αποτελέσματα: Πρώτο προσδοκώμενο μαθησιακό αποτέλεσμα της συγκεκριμένης εργασίας είναι να φωτιστεί ο τρόπος με τον οποίον οι ιδέες του Διαφωτισμού περί ισότητας, κοινωνικής δικαιοσύνης και ελευθερίας σχετίζονται με τις θεωρίες των Ουτοπικών Σοσιαλιστών. Δεύτερο αντικείμενο εκμάθησης είναι η εκμάθηση της επιχειρηματολογίας των ουτοπιστών σοσιαλιστών, η κριτική τους της ιδέας της ισότητας και της ιδέας της κατάργησης της ατομικής ιδιοκτησίας. Υλικό: Ο ιστότοπος (blog) του μαθήματος της Φιλοσοφίας Β' Λυκείου που ενημερώνεται ανά διδακτική ενότητα από τον επιβλέποντα δρ. Φιλ. Νίκο Ξένιο. Μια σειρά άλλων ιστοσελίδων (web sites) που πρότειναν οι μαθητές της ομάδας. Αναφορές: Βιβλιογραφία, μεταξύ άλλων: Emile Bottigelli, Η Γένεση Του Επιστημονικού Σοσιαλισμού, εκδ. Πανόραμα, Αθήνα. Φ. Ένγκελς, Ουτοπιστικός Σοσιαλισμός και Επιστημονικός Σοσιαλισμός, εκδ. Θεμέλιο, Αθήνα 1975.

Δεσποινίδες Aσημακοπούλου- Παππά- Πυλιώτη- Χατσατουριάν Κρυπτογραφημένα σύμβολα στη ζωγραφική της Αναγέννησης και του Μπαρόκ Λέξεις κλειδιά: Κρυπτογραφία- Εικαστικό σύμβολο- Ζωγράφοι της Αναγέννησης- Leonardo da Vinci- Ζωγράφοι του Μανιερισμού-Ζωγράφοι του Μπαρόκ- Αποκωδικοποίηση συμβόλων Στόχοι: Στόχος είναι η κατάκτηση/γνώση των χαρακτηριστικών συμβολικής αναπαράστασης που κρύβεται στα έργα μεγάλων ζωγράφων της περιόδου της Αναγέννησης, του Μανιερισμού και του Μπαρόκ. Μέσω ενός ή δύο πινάκων του παραδειγματικού άξονα, επιδιώκεται η επεξεργασία και κατανόηση, παρουσίαση και εξοικείωση της υπόλοιπης τάξης με αντιπροσωπευτικά, εμβληματικά έργα όπως ο "Μυστικός Δείπνος" του Λεονάρντο ντα Βίντσι, ούτως ώστε τα συμπεράσματα να γενικευθούν για το σύνολο της εικαστικής παραγωγής των συγκεκριμένων περιόδων. Κεφάλαιο: Το οικείο κεφάλαιο είναι το κεφάλαιο 8 της "Ιστορίας του Μεσαιωνικού και του Νεότερου Κόσμου" της Β'Λυκείου, με τον τίτλο "Ο πολιτισμός της Αναγέννησης (15ος-16ος αιώνας). Αναμενόμενα Αποτελέσματα: Εν συνόψει, τα αναμενόμενα μαθησιακά αποτελέσματα σχετίζονται με την ευαισθητοποίηση των μαθητών στα έργα της εικαστικής παραγωγής της Ευρώπης μετά την Αναγέννηση. Επίσης, η εξοικείωση με μια σειρά κρυπτογραφημένων κωδίκων που εικάζεται ότι επιστράτευσαν οι καλλιτέχνες εκείνης της εποχής ώστε να κοινοποιήσουν τις πεποιθήσεις τους, κοινωνικοπολιτικές και μεταφυσικές, στο κοινό τους. Υλικό: Στο διδακτικό υλικό εντάσσεται το μπλογκ "Φιλοσοφία και Ιστορία Β'Λυκείου" που χρησιμοποιείται και ενημερώνεται από τον δρ. Φιλ. Νίκο Ξένιο κατά τη διδασκαλία του μαθήματος. Επίσης, το βιβλίο ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ της Γ' Λυκείου. Αναφορές: http://omnithought.org/occult-hidden-messages-leonardo-da-vinci-last-supper/5262 https://global.oup.com/obso/focus/focus_on_lastsupper1/

Δεσποινίς Φραντζή Οι μάγισσες και η θέση της γυναίκας στη μεσαιωνική και στη νεώτερη Ευρώπη Λέξεις κλειδιά: Μαγεία- ορισμός της μαγείας κατά την εκκλησιαστική και την κοσμική εκδοχή- Μαύρη Μαγεία- Ιερά Εξέταση- Προκαταλήψεις- Στερεότυπα- Η θέση της γυναίκας- Η έννοια του εξιλαστηρίου θύματος Στόχοι: Ως προς τα γνωστικά αποτελέσματα, στόχος της δημιουργικής εργασίας είναι η πρόκληση ενδιαφέροντος για το ζήτημα των στερεοτύπων που αφορούν το φύλο και την έννοια της Σωτηρίας- επίσης, η ανάπτυξη της δεξιότητας κριτικής αποτίμησης του ρόλου που διαδραμάτισε η Ιερά Εξέταση και η Ηθική της Καθολικής Εκκλησίας κατά τον Μεσαίωνα και κατά τους Νεώτερους Χρόνους. Κυρίως, στόχος είναι η άρση των σχετικών στερεοτύπων στη συνάφεια της σύγχρονης θέσης και του ρόλου της γυναίκας στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Τέλος, παράλληλος στόχος είναι η χρησιμοποίηση power point από τη μαθήτρια κατά την παρουσίαση/διδασκαλία της εργασίας της. Κεφάλαιο: Το σχετικό κεφάλαιο είναι το Κεφάλαιο 2 : Ο Μεσαιωνικός Δυτικός Πολιτισμός, του διδακτικού εγχειριδίου "Ιστορία του Μεσαιωνικού και του Νεώτερου Κόσμου" της Β' Λυκείου. Αναμενόμενα Αποτελέσματα: Το κυριώτερο μαθησιακό αποτέλεσμα είναι η ικανότητα της μαθήτριας να διδάξει στους συμμαθητές της το αντικείμενο του προβληματισμού και της έρευνάς της χρησιμοποιώντας το power point μέσα στην τάξη και αξιοποιώντας τον δεδομένο χρόνο μιας (1) διδακτικής ώρας που θα της διαθέσω, ούτως ώστε να υπάρξει χρόνος να υποβληθούν και τα σχετικά ερωτήματα από τους συμμαθητές της. Η μαθήτρια αναμένεται να είναι σε θέση να επιχειρηματολογήσει απαντώντας στις ερωτήσεις που θα ανακύψουν στην τάξη κατά την παρουσίαση του ευαίσθητου θέματός της. Υλικό: Εκτός του blog Ιστορίας που χρησιμοποιείται κατά τη διδασκαλία της Ιστορίας, ως πηγή μπορεί να αξιοποιηθεί και οποιοδήποτε site ή βιβλίο αναφέρεται στη Μαγεία , στις Μάγισσες και στη Μεσαιωνική Ηθική. Αναφορές: • Barry, Jonathan, Marianne Hester, and Gareth Roberts, eds. Witchcraft in early modern Europe: studies in culture and belief (Cambridge UP, 1998). • Brauner, Sigrid. Fearless wives and frightened shrews: the construction of the witch in early modern Germany (Univ of Massachusetts Press, 2001). • Briggs, Robin. Witches & neighbours: the social and cultural context of European witchcraft (Viking, 1996). • Clark, Stuart. Thinking with demons: the idea of witchcraft in early modern Europe (Oxford University Press, 1999). • Kors, A.C. and E. Peters, eds. Witchcraft in Europe 400–1700. (2nd ed. University of Pennsylvania Press, 2001). ISBN 0-8122-1751-9. • Martin, Lois. The History Of Witchcraft: Paganism, Spells, Wicca and more. (Oldcastle Books, 2015), popular history. • Monter, E. William. Witchcraft in France and Switzerland: the Borderlands during the Reformation (Cornell University Press, 1976). • Monter, E. William. "The historiography of European witchcraft: progress and prospects." journal of interdisciplinary history 2#4 (1972): 435-451. in JSTOR. • Parish, Helen, ed. (2014). Superstition and Magic in Early Modern Europe: A Reader. Bloomsbury Publishing. . • Scarre, Geoffrey, and John Callow. Witchcraft and magic in sixteenth-and seventeenth-century Europe (Palgrave Macmillan, 2001). • Waite, Gary K. Heresy, Magic and Witchcraft in early modern Europe (Palgrave Macmillan, 2003).

Δεσποινίς Bλατάκη Η λογοτεχνία ως θεραπεία Λέξεις κλειδιά: Ανάγνωση λογοτεχνικού κειμένου- Ομαδική ανάγνωση- Bιβλιοθεραπεία- Εμβάθυνση- Αίτημα ασθενούς- Ομαδική θεραπεία-Θεραπεία μέσω της ανάγνωσης-Θεραπεία μέσω της γραφής- Η λογοτεχνία ως θεραπευτικό εργαλείο Στόχοι: Σκοπός αυτής της δημιουργικής εργασίας σε γνωστικό επίπεδο είναι να κατανοήσει η μαθήτρια τη διαδικασία μέσω της οποίας ένα λογοτεχνικό έργο, χρησιμοποιούμενο ως μέσον θεραπευτικής αγωγής, μπορεί να συμβάλει ευεργετικά στη θεραπευτική διαδικασία. Eπίσης, να παρουσιαστεί στην τάξη η αξία της λογοτεχνίας, εν γένει, ως "θεραπείας" (καλλιέργειας) της ανθρώπινης ψυχής. Eπιδιωκόμενος στόχος είναι να καταδειχθεί το ότι η ποιοτική λογοτεχνία είναι σαφώς πιο χρήσιμη από τα αυτοδιαφημιζόμενα βιβλία αυτο-βοήθειας που κυκλοφορούν στην αγορά και να γίνει, έτσι, η διάκριση Βιβλιοθεραπείας-Θεραπείας μέσω ανάγνωσης. Κεφάλαιο: Η δημιουργική αυτή εργασία είναι εμπνευσμένη από το σύνολο της διδασκαλίας λογοτεχνικών έργων κατά το φετινό σχολικό έτος. Η επιλογή του θέματος είναι πρωτοβουλία της μαθήτριας που την ανέλαβε. Αναμενόμενα Αποτελέσματα: Κρίνω ότι τα μαθησιακά αποτελέσματα που θα προκύψουν από τη συγκεκριμένη εργασία θα είναι πολύ υψηλού επιπέδου. Επιμέρους ερωτήματα που ίσως ανακύψουν κατά την εκπόνηση της δημιουργικής εργασίας θα μπορούσαν να είναι τα εξής: α. Είναι, όντως, η ανάγνωση ενός λογοτεχνικού έργου η υψηλότερη των θεραπευτικών διεργασιών που προσφέρονται; β. Ποια είναι τα λογοτεχνικά έργα που προκρίνονται ως καταλληλότερα για τη θεραπευτική αγωγή από τους ειδικούς; Υλικό: http://tvxs.gr/news/ygeia/therapeytiki-i-anagnosi-klasikon-ergon-logotexnias https://link.springer.com/article/10.1007/s00592-008-0044-9 Αναφορές: http://www.efsyn.gr/arthro/gia-ti-mageia-tis-anagnosis https://tovivlio.net/%CE%B7-%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AE-%CF%8C%CF%80%CF%89%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B7-%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%B3%CE%BD%CF%89%CF%83%CE%B7-%CE%B5%CE%AF%CE%BD%CE%B1%CE%B9-%CE%BC/ http://www.archetypo.com.gr/index.php/2013-11-17-10-45-55/2013-11-17-16-28-14

Δεσποινίδες Κιούση & Τσούμα Ο Ρομαντισμός στην ευρωπαϊκή πεζογραφία και ποίηση Λέξεις κλειδιά: Ρομαντισμός ως ρεύμα- ρομαντισμός ως διάθεση- πεισιθάνατο κλίμα- η κληρονομιά της αρχαιότητας- μεγάλο ευρωπαϊκό μυθιστόρημα- Μελαγχολία- Η νέα εποχή της τεχνολογίας- Η Ουτοπία και η πεσσιμιστική θεώρηση- Οι μεγάλες εθνικές επαναστάσεις- Στροφή στα ερείπια και στο κρόνειο ταμπεραμέντο Στόχοι: Στόχος της δημιουργικής εργασίας είναι η εξοικείωση με δύο χαρακτηριστικά κείμενα του ευρωπαϊκού Ρομαντισμού Κεφάλαιο: Το σχετικό κεφάλαιο του μαθήματος είναι η Επτανησιακή Σχολή, δηλαδή η ποίηση του Κάλβου και του Σολωμού Αναμενόμενα Αποτελέσματα: Προσδοκώμενο αποτέλεσμα σε επίπεδο μάθησης είναι η διαμόρφωση αισθητικής άποψης για τα έργα της ρομαντικής περιόδου Υλικό: Ποιήματα του Κάλβου Ποιήματα του Σολωμού Ο φυλακισμένος του Τσίλον του Λόρδου Μπάυρον

Φράνκενστάιν της Μαίρης Σέλλευ

Αναφορές: http://www.theartstory.org/movement-romanticism.htm https://www.bookpress.gr/kritikes/idees/peri-melagxolias https://www.politeianet.gr/books/9786185004002-rasidaki-alexandra-kichli-peri-melagcholias-217861

Δεσποινίς Mπέλλια Ιχνηλάτηση αισθητικών στοιχείων στα "Ματωμένα Χώματα" της Διδώς Σωτηρίου Λέξεις κλειδιά: Ιστορικό πλαίσιο- Η μικρασιατική καταστροφή- η γενιά των μικρασιατών λογοτεχνών- Στοιχεία μοντερνισμού Στόχοι: Η εξοικείωση με τη λογοτεχνία της Διδώς Σωτηρίου και με το δράμα της μικρασιατικής καταστροφής Κεφάλαιο: Η εργασία άπτεται της ενότητας ΕΙΔΗ ΑΦΗΓΗΣΗΣ Αναμενόμενα Αποτελέσματα: Προσδοκώμενο αποτέλεσμα είναι η διαμόρφωση γνώμης σχετικά με τη λογοτεχνία της γενιάς μετά το 1920. Επίσης, προσδοκώμενη είναι η σύγκριση του μυθιστορήματος "Ματωμένα Χώματα" με άλλα έργα του νεοελληνικού ιστορικού ρεαλισμού Υλικό: ΤΑ ΜΑΤΩΜΕΝΑ ΧΩΜΑΤΑ της Διδώς Σωτηρίου ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΝΟΣ ΑΙΧΜΑΛΩΤΟΥ του Στρατή Δούκα ΑΙΟΛΙΚΗ ΓΗ του Ηλία Βενέζη Αναφορές: http://www.mixanitouxronou.gr/dido-sotiriou-i-singrafeas-pou-egrafe-afta-pou-ezise-sto-petsi-tis-glitose-apo-tin-katastrofi-tis-smirnis-agonisthike-stin-katochi-ke-arnithike-na-egkatalipsi-ti-chora-ston-emfilio/ http://www.ekebi.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=461&t=390

Δεσποινίς Ρουφάνη- Σιταρένιου Ο Υπαρξισμός, κύριοι εκπρόσωποί του ο Camus και ο J.P. Sartre. Λέξεις κλειδιά: Υπαρξισμος-Κίργκεκααρτ, Σαρτρ- Η γαλλική κοινωνία μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο- Η λογοτεχνία του Albert Camus Στόχοι: Στόχος είναι να εξοικειωθούν οι μαθητές με την προβληματική, το θεματολόγιο και το ύφος των υπαρξιστικών κειμένων των μέσων του Εικοστού Αιώνα, και συγκεκριμένα στη Γαλλία Κεφάλαιο: Η ενότητα στην οποίαν αναφέρεται είναι η Νεωτερική Εποχή, όπως διαγράφεται από τα κείμενα μοντερνισμού του σχολικού εγχειριδίου. Η διασύνδεση με τον Camus και τον Sartre θα γίνει μέσω των θεματικών αναφορών στα επί μέρους Αναμενόμενα Αποτελέσματα: Προσδοκώμενο αποτέλεσμα είναι να σκιαγραφηθεί το κλίμα της μεταπολεμικής Ευρώπης μέσα από τη λογοτεχνία και τα φιλοσοφικά ρεύματα Υλικό: Ο ΞΕΝΟΣ του Αλμπέρ Καμύ Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ ΣΙΣΥΦΟΥ ΟΙ ΜΥΓΕΣ του Ζαν Πωλ Σαρτρ Η ΝΑΥΤΙΑ Αναφορές: http://www.iep.utm.edu/camus/ https://www.iep.utm.edu/sartre-ex/

κ. Μιχαλάκος ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ Λέξεις κλειδιά: Εθνικό συναίσθημα-εθνική ταυτότητα Στοιχεία που συναπαρτίζουν την έννοια του Έθνους Εκτροπή του πατριωτισμού σε εθνικισμό Συμπτώματα του σωβινισμού Στόχοι: Στόχος είναι η σύνθεση πρωτότυπου κειμένου δημιουργικής γραφής σε πρόζα με δεδομένο θεματικό πλαίσιο Κεφάλαιο: Το κεφάλαιο της νεοελληνικής Γλώσσας του οποίου άπτεται η συγκεκριμένη εργασία είναι η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ. Στη νεοελληνική Λογοτεχνία (Κείμενα Α Λυκείου) το υπόδειγμα είναι η Φυλλάδα του Μεγαλέξαντρου. Αναμενόμενα Αποτελέσματα: Προσδοκώμενο αποτέλεσμα είναι η άσκηση στην παραγωγή πρωτότυπου, προσωπικού ύφους, παράλληλα με τη σαφή πραγμάτευση ενός θέματος στο ύφος του στοχαστικού δοκιμίου. Υλικό: http://www.antitetradia.gr/portal/index.php?option=com_content&view=article&id=571:%CE%B7-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%BC%CF%8C%CF%81%CF%86%CF%89%CF%83%CE%B7-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B5%CE%B8%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82-%CF%84%CE%B1%CF%85%CF%84%CF%8C%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B1%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CF%83%CF%8D%CE%B3%CF%87%CF%81%CE%BF%CE%BD%CE%BF-%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CF%83%CF%87%CE%BF%CE%BB%CE%B5%CE%AF%CE%BF&catid=59&Itemid=102 Αναφορές: http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=187272

Δεσποινίδες Βραχνέλη/Γκουντιλιάνη ΤΟ ΜΙΟΥΖΙΚΑΛ Λέξεις κλειδιά: Μουσικό θέατρο- Κωμειδύλλιο- Επιθεώρηση- Όπερα- Μιούζικαλ Στόχοι: Στόχος είναι να παρουσιαστεί μια σύγχρονη μουσική παράσταση ή ταινία, όπως, για παράδειγμα, ο "Φονικός Κουρέας της οδού Φλιτ " Sweeney Todd" Κεφάλαιο: Η διδακτική ενότητα όπου εντάσσεται η συγκεκριμένη ερευνητικη΄εργασία είναι ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ και το συγκεκριμένο θεμα υπαγορεύεται από την ιδιοτυπία του Μουσικού Σχολείου ΑΛίμου. Αναμενόμενα Αποτελέσματα: Προσδοκώμενο αποτέλεσμα είναι να συνδεθούν η πλοκή και οι χαρακτήρες, η σκηνοθεσία και η σκηνογραφία, τα μουσικά κομμάτια και τα λοιπά σκηνικά ευρήματα μιας παράστασης μουσικού θεάτρου με την ευρύτερη ενότητα "ΘΕΑΤΡΟ" που εξετάσαμε φέτος. Υλικό: http://www.texnes-plus.gr/index.php/theatro/eida/item/2055-eida-to-sweeney-todd-apo-tin-kamerata-sto-irodeio Αναφορές: https://www.timeout.com/london/film/the-story-behind-the-legend-of-sweeney-todd http://www.dailymail.co.uk/news/article-509190/Revealed-The-truth-REAL-Sweeney-Todd.html

Δεσποινίδες Κοκορομύτη/Μπεχλιβάνογλου/Προεστάκη/Στρακόσα ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΕΡΓΑ ΚΛΑΣΙΚΟΥ ΡΕΠΕΡΤΟΡΙΟΥ Λέξεις κλειδιά: Θέατρο- Θεατρική Σκευή- Οι "κλασικοί" Έλληνες- Οι "κλασικοί" Ευρωπαίοι- Οι "κλασικοί" Αμερικανοί Στόχοι: Στόχος είναι να μελετηθούν τέσσερα διαφορετικά, αντιπροσωπευτικά έργα της νεώτερης δυτικοευρωπαϊκής και αμερικανικής δραματουργίας και να παρουσιαστούν συνοπτικά στην τάξη/ Επίσης, στόχος είναι να εμβαθύνουν οι μαθήτριες στην ουσία της παράστασης "Η αυλή των θαυμάτων" του Ιάκωβου Καμπανέλλη που παρακολούθησαν φέτος ως τάξη από το ΚΘΒΕ στη Μονή Λαζαριστών της Θεσσαλονίκης. Κεφάλαιο: Η διδακτική ενότητα της οποίας άπτεται η ομαδική αυτή εργασία είναι ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ. Αναμενόμενα Αποτελέσματα: Προσδοκώμενο αποτέλεσμα είναι η καλλιέργεια της κριτικής ικανότητας στην προσέγγιση του γραμματολογικού είδους του θεάτρου. Υλικό: "Ρωμαίος και Ιουλιέτα" του Ουίλιαμ Σαίξπηρ "Όνειρο Θερινής Νύχτας" του Ουίλιαμ Σαίξπηρ "Η αυλή των θαυμάτων" του Ιάκωβου Καμπανέλλη "Ο κύκλος με την κιμωλία" του Μπέρτολτ Μπρεχτ "Ο βίος του Γαλιλαίου" του Μπέρτολτ Μπρεχτ

Αναφορές: http://www.theaterst.upatras.gr/wp- content/uploads/2015/05/PUCHNER_Episteme_Theatrou_2014.pdf http://www.ntng.gr/default.aspx?lang=el-GR&page=7 https://eclass.uop.gr/courses/TS262/

Δεσποινίς Κουβάτσου Η ΖΗΤΙΑΝΑ ΤΟΥ ΛΟΚΑΡΝΟ του Χάινριχ φον Κλάιστ: η έννοια της κοσμικής δικαιοσύνης Λέξεις κλειδιά: Ρομαντισμός στην πεζογραφία- Νουβέλα- διήγημα- μυθιστόρημα- Χάινριχ φον Κλάιστ Στόχοι: Στόχος της εργασίας είναι να συνδεθεί η πλοκή ενός ρομαντικού αφηγήματος με την πεποίθηση του συγγραφέα για την απόδοση κοσμικής δικαιοσύνης Κεφάλαιο: Το κεφάλαιο του μαθήματος απ'όπου αφορμάται η εργασία είναι η ενότητα ΝΕΩΤΕΡΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΗΓΗΜΑ χαρακτήρων. Αναμενόμενα Αποτελέσματα: Προσδοκώμενο αποτέλεσμα είναι η όξυνση της κριτικής ικανότητας των μαθητών και η δημιουργική ανάγνωση της λογοτεχνίας . Υλικό: Η σπασμένη στάμνα, του Χάινριχ φον Κλάιστ Η ζητιάνα του Λοκάρνο , του Χάινριχ φον Κλάιστ Πενθεσίλεια, του Χάινριχ φον Κλάιστ Αναφορές: https://www.britannica.com/biography/Heinrich-von-Kleist

Δεσποινίς Λάβαρη Λυδία H ΤΕΧΝΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΕΣΑΙΩΝΑ ΕΩΣ ΤΟΝ 18ο ΑΙΩΝΑ Λέξεις κλειδιά: Θέατρο στην Ευρώπη- Ζωγραφική στην Ευρώπη- Αναγέννηση - Μανιερισμός- Μπαρόκ Στόχοι: Στόχος είναι η εξοικείωση με τα καλλιτεχνικά ρεύματα στην Ευρώπη από το τέλος του Μεσαίωνα μέχρι την εποχή του Κλασικισμού Κεφάλαιο: Τα κεφάλαια όπου αναφέρεται η δημιουργική εργασία είναι το κεφάλαιο " Ο πολιτισμός της Αναγέννησης" και το κεφάλαιο "Η πνευματική ζωή κατά τον 17ο και 18ο αιώνα", από το σχολικό εγχειρίδιο "Ιστορία του Μεσαιωνικού και του Νεότερου Κόσμου" της Β΄Λυκείου. Αναμενόμενα Αποτελέσματα: Προσδοκώμενο μαθησιακό αποτέλεσμα είναι η σφαιρική θεώρηση της εξέλιξης των αισθητικών μορφών των εικαστικών τεχνών και του θεάτρου από τον όψιμο Μεσαίωνα έως το τέλος του 18ου αιώνα/ Υλικό: http://www.bishopsgate.org.uk/searchcourses_detail.aspx?CourseId=1011&Keyword=&Category=&TimeOfDay=& http://www.visual-arts-cork.com/old-masters.htm Αναφορές: • Burns Ε., Εισαγωγή στην ιστορία και τον πολιτισμό της Νεότερης Ευρώπης, τ. Α', μετ. Τ. Δαρβέρης, Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη 1983 • Durant W., Παγκόσμιος Ιστορία του Πολιτισμού, τ. Δ', μετ. Λ. Κάβουρας, Συρόπουλος & Κουμουνδουρέας, Αθήνα 1958 • Gombrich Ε., Η Ιστορία της Τέχνης, μετ. Χρ. Κληρίδη- Λ. Κάσδαγλη, ΜΙΕΤ, Αθήνα 1994

Δεσποινίδες Aσημακοπούλου- Παππά- Πυλιώτη- Χατσατουριάν Κρυπτογραφημένα σύμβολα στη ζωγραφική της Αναγέννησης και του Μπαρόκ Λέξεις κλειδιά: Κρυπτογραφία- Εικαστικό σύμβολο- Ζωγράφοι της Αναγέννησης- Leonardo da Vinci- Ζωγράφοι του Μανιερισμού-Ζωγράφοι του Μπαρόκ- Αποκωδικοποίηση συμβόλων Στόχοι: Στόχος είναι η κατάκτηση/γνώση των χαρακτηριστικών συμβολικής αναπαράστασης που κρύβεται στα έργα μεγάλων ζωγράφων της περιόδου της Αναγέννησης, του Μανιερισμού και του Μπαρόκ. Μέσω ενός ή δύο πινάκων του παραδειγματικού άξονα, επιδιώκεται η επεξεργασία και κατανόηση, παρουσίαση και εξοικείωση της υπόλοιπης τάξης με αντιπροσωπευτικά, εμβληματικά έργα όπως ο "Μυστικός Δείπνος" του Λεονάρντο ντα Βίντσι, ούτως ώστε τα συμπεράσματα να γενικευθούν για το σύνολο της εικαστικής παραγωγής των συγκεκριμένων περιόδων. Κεφάλαιο: Το οικείο κεφάλαιο είναι το κεφάλαιο 8 της "Ιστορίας του Μεσαιωνικού και του Νεότερου Κόσμου" της Β'Λυκείου, με τον τίτλο "Ο πολιτισμός της Αναγέννησης (15ος-16ος αιώνας). Αναμενόμενα Αποτελέσματα: Εν συνόψει, τα αναμενόμενα μαθησιακά αποτελέσματα σχετίζονται με την ευαισθητοποίηση των μαθητών στα έργα της εικαστικής παραγωγής της Ευρώπης μετά την Αναγέννηση. Επίσης, η εξοικείωση με μια σειρά κρυπτογραφημένων κωδίκων που εικάζεται ότι επιστράτευσαν οι καλλιτέχνες εκείνης της εποχής ώστε να κοινοποιήσουν τις πεποιθήσεις τους, κοινωνικοπολιτικές και μεταφυσικές, στο κοινό τους. Υλικό: Στο διδακτικό υλικό εντάσσεται το μπλογκ "Φιλοσοφία και Ιστορία Β'Λυκείου" που χρησιμοποιείται και ενημερώνεται από τον δρ. Φιλ. Νίκο Ξένιο κατά τη διδασκαλία του μαθήματος. Επίσης, το βιβλίο ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ της Γ' Λυκείου. Αναφορές: http://omnithought.org/occult-hidden-messages-leonardo-da-vinci-last-supper/5262 https://global.oup.com/obso/focus/focus_on_lastsupper1/

Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι (Leonardo da Vinci, 15 Απριλίου 1452 — 2 Μαΐου 1519) ήταν Ιταλός αρχιτέκτονας, ζωγράφος, γλύπτης, μουσικός, εφευρέτης, μηχανικός, ανατόμος, γεωμέτρης, παλαιοντολόγος και γιατρός, που έζησε την περίοδο της Αναγέννησης. Θεωρείται αρχετυπική μορφή του αναγεννησιακού ουμανιστή και επιστήμονα, του αναγεννησιακού καλλιτέχνη, Homo Universalis και μια ιδιοφυής προσωπικότητα. Μεταξύ των πιο διάσημων έργων του συγκαταλέγονται η Μόνα Λίζα και ο Μυστικός Δείπνος. Εκτός από τα παραπάνω, ο ντα Βίντσι ενδιαφερόταν για την αστρονομία, τη βοτανική, τη συγγραφή, την ιστορία και τη χαρτογραφία. O Λεονάρντο και οι αδελφοί/κύκλος των αδελφών ανάμεσα στους οποίους ήταν πολλοί καλλιτέχνες, δούλεψαν μαζί για να ανακαλύψουν την αλήθεια σε πολλούς τομείς των επιστημών, των μαθηματικών και σχετικά με την καταγωγή του ανθρώπου και να διαδώσουν και να διατηρήσουν την συνέχεια αυτής της γνώσης παρά τα θρησκευτικά και πολιτικά δόγματα της εποχής. Η δουλειά του ήταν να προστατεύει και να διατηρεί τη γνώση που πέρασε σ’ αυτόν από παλιούς ηγέτες σε μελλοντικούς μαθητές και οπαδούς. Όλους αυτούς που ψάχνουν το φως. Από καλλιτεχνικής και ιστορικής άποψης αυτή είναι μια ιστορία εξαιρετικού ενδιαφέροντος. ο Ντα Βίντσι εφηύρε και χρησιμοποίησε σε όλα τα βασικά έργα του διαφορετικούς μεθόδους κρυπτογράφησης. "Τα κρυμμένα μηνύματα του Ντα Βίντσι είναι τόσο περίπλοκα και εξελιγμένα όσο ο ίδιος ο άνθρωπος’’

Η Μέθοδος κάθετου καθρέφτη (Perpendicular Mirror Process) είναι μια χειρόγραφη μέθοδος κρυπτογράφησης/αποκρυπτογράφησης που ο Λεονάρντο χρησιμοποιούσε ευρέως στα γραπτά του και στους πίνακες του. Η μέθοδος επέτρεπε στο Λεονάρντο να κρύβει σοφά και επιμελώς τα γραπτά του, στοιχεία σχεδίων και εικόνων ή ciphers (αλγόρυθμων που επέτρεπαν την κρυπτογράφηση). Όταν η εικόνα που καθρεφτίζεται προβληθεί σε συνδυασμό με την πρωτότυπη εικόνα ολοκληρώνει την κωδικοποίηση και την κάνει αναγνωρίσιμη. Η μέθοδος κρυπτογράφησης μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν τρόπος υποστήριξη μονά στοιχεία, πολλαπλά στοιχεία, πολυεπίπεδες και ολοκληρωμένες εικόνες ή σύμβολα. Ο καθρέφτης μπορεί να τοποθετηθεί κατά μήκος της ακριβούς γραμμής διατομής για να δημιουργήσει την κρυπτογράφηση. Χωρίς τη χρήση του καθρέφτη, οι έξυπνα κρυμμένες κρυπτογραφημένες εικόνες δεν μπορούν να φανούν.)

Για καλύτερη υποστήριξη της κρυπτογράφησης ο Λεονάρντο "παραπλάνησε" τον θεατή αναμιγνύοντας τα επιμέρους στοιχεία της κρυπτογράφησης μέσα σε ένα ολοκληρωμένο πίνακα ή καλλιτέχνημα, το οποίο μπορεί να μεταμορφωθεί σε ένα μέρους του φόντου ώστε να μη γίνει εύκολα αναγνωρίσιμο από τον απλό θεατή αμέσως.

Η προσκύνηση των μάγων

Στην δεύτερη εικόνα, βλέπουμε ένα μικρό τμήμα μιας ολόκληρης εικόνας καθρέφτη από το 'Βρέφος και ο Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής". Εστιάζοντας σε ένα μικρότερο τμήμα, μπορούμε να δούμε το μασονικό σύμβολο της πυξίδας και του δισκοπότηρου των Ναϊτών. "Αυτή η εικόνα είναι ένα εξαιρετικά σημαντικό εύρημα. Το φόντο περιλαμβάνει πολλές εικόνες και ένα αριθμό στοιχείων. Αυτό είναι πολύ σημαντικό διότι συνδέει τον Ντα Βίντσι με τους Ναϊτες Ιππότες.

Η Μόνα Λίζα είναι προσωπογραφία που ζωγράφισε ο Ιταλός καλλιτέχνης Λεονάρντο ντι σε Πιέρο ντα Βίντσι. Πρόκειται για ελαιογραφία σε ξύλο λεύκης, που ολοκληρώθηκε μέσα στη χρονική περίοδο 1503-1519. Ο πίνακας, διαστάσεων 77 εκ. × 53 εκ., απεικονίζει μία καθιστή γυναίκα, τη Λίζα ντελ , η έκφραση του προσώπου της οποίας χαρακτηρίζεται συχνά ως αινιγματική.Η Μόνα Λίζα θεωρείται το πιο διάσημο έργο ζωγραφικής. Αποτελεί ιδιοκτησία του Γαλλικού Κράτους, και εκτίθεται στο Μουσείο του Λούβρου, στο Παρίσι. Αυτός ο πίνακας θεωρείται πως κρύβει μέσα του πολλαπλά στοιχεία της ζωής του Ντα Βίντσι, αφού για το τελειωμό του χρειάστηκε δεκαπέντε χρόνια. Το πρώτο ερώτημα που προκύπτει είναι <<ποιο πρόσωπο απεικονίζεται στον διάσημο πίνακα>> Θεωρία Νο1 Τζοκόντα

Ο πίνακας πήρε το όνομά του από τη Λίζα ντελ Τζιοκόντο, που ήταν μέλος της οικογένειας Γκεραρντίνι από τη Φλωρεντία και την Τοσκάνη και σύζυγος του εύπορου έμπορου μεταξιού Φρανσέσκο ντελ Τζιοκόντο. Ο πίνακας ήταν παραγγελία για το καινούριο τους σπίτι και για να γιορτάσουν τη γέννηση του δεύτερου γιου τους, Αντρέα.[12] Η ταυτότητα της εικονιζόμενης γυναίκας αναγνωρίστηκε στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης το 2005 από έναν ειδικό που ανακάλυψε ένα σημείωμα του 1503 το οποίο είχε γράψει ο Αγκοστίνο Βεσπούτσι. Ο Pascal Cotte και η εταιρεία του είναι δημιουργοί μιας νέας πατέντας που ονομάζεται Layer Amplification Method (LAM), η οποία εφαρμόζεται ως εξής. Μια σειρά από πολύ έντονα φώτα «χτυπούν» επάνω στο έργο και έπειτα γίνονται μετρήσεις του φωτός και των αντανακλάσεων του και αναπαριστάται το κάτω στρώμα του πίνακα.

Θεωρία Νο2 Σαλάι (o μικρός δαίμονας) Ο νεαρό μαθητευόμενος του Λεονάρντο ντα Βίντσι και πιθανού εραστή του. Ο Σιλβάνο Βινσέτι δήλωσε πως το πορτρέτο που εκτίθενται στο Λούβρο του Παρισιού είναι ένα «ανδρόγυνο» αμάλγαμα της Λίζα Γκεραρντίνι, της συζύγου ενός πλούσιου εμπόρου από την Τοσκάνη και του Τζιαν Τζιάκομο Καπρότι, γνωστού με το παρατσούκλι, Σαλάι ( μικρός δαίμονας). Ισχυρίζεται ότι η μύτη, το μέτωπο και το χαμόγελο της Μόνα Λίζα είναι εντυπωσιακά παρόμοια με άλλα έργα τέχνης του Λεονάρντο, στα οποία ο Σαλάι ήταν το μοντέλο, μεταξύ των οποίων και το πορτρέτο του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, αλλά και στον Άγγελο, όπου εικονίζεται ένας νεαρός άνδρας. «Η Μόνα Λίζα είναι ανδρόγυνο – μισός άνδρας – μισή γυναίκα. Ο πίνακας βασίστηκε σε δύο μοντέλα.

Ο ΜΥΣΤΙΚΟΣ ΔΕΙΠΝΟΣ ΤΟΥ ΛΕΟΝΑΡΝΤΟ

Αντίστοιχη αναζήτηση κρυφών συμβολισμών ή εικονικών αναπαραστάσεων έγινε για την τοιχογραφία "Μυστικός Δείπνος" του Λεονάρντο ντα Βίντσι.

Το τελετουργικό του Ιησού και οι συμβολισμοί του Μυστικού Δείπνου έχουν κινήσει το ενδιαφέρον ιστορικών, μελετητών, θρησκειολόγων και έχουν εμπνεύσει καλλιτέχνες. Διάφορες ερμηνείες, έχουν πυροδοτήσει ανά τους αιώνες διαμάχες και έχουν υφάνει ιστορίες συνομοσιολογίας. Ο Νταν Μπράουν, με τον «Κώδικα Ντα Βίντσι», σκανδάλισε «αποκαλύπτοντας» ότι στο «Μυστικό Δείπνο», το έργο του αναγεννησιακού ζωγράφου, η φυσιογνωμία με τα μακριά κόκκινα μαλλιά δεν είναι ο Ιωάννης, αλλά η Μαρία Μαγδαληνή, ενώ ανάμεσα τους σχηματίζεται ένα V, σύμβολο του ιερού θηλυκού. Ο πίνακας, με διαστάσεις 460 επί 880 εκατοστά, καλύπτει έναν ολόκληρο τοίχο στο μοναστήρι της Σάντα Μαρία ντέλε Γκράτσιε στο Μιλάνο. Ο Ντα Βίντσι άρχισε να τον ζωγραφίζει το 1495 και τον ολοκλήρωσε τρία χρόνια αργότερα, το 1498. Σε αυτόν απεικονίζεται ο Μυστικός Δείπνος του Ιησού με τους μαθητές του. Στη συγκεκριμένη σκηνή, σύμφωνα με την επικρατούσα άποψη, ο Ιησούς ανακοινώνει ότι κάποιος από τους μαθητές του θα τον προδώσει, ωστόσο ορισμένοι υποστηρίζουν ότι πρόκειται για την στιγμή όπου ο Ιησούς κάνει την τελετή της Θείας Ευχαριστίας. Η κεντρική μορφή είναι ο ίδιος ο Ιησούς, με μια σειρά παραθύρων ακριβώς πίσω. Δίπλα και δεξιά του βρίσκεται ο Ιωάννης στον οποίο μιλάει ο Πέτρος. Στο συγκεκριμένο σημείο εστιάζεται όλη η διαμάχη σχετικά με το αν το πρόσωπο αυτό ανήκει στον Ιωάννη ή τη Μαρία Μαγδαληνή. Τα δυο βασικά ερωτήματα όμως ήταν και είναι δύο: 1. Γιατί υπάρχει μια «κινητικότητα» και μια «αναστάτωση» και τι την προκάλεσε; 2. Ποιος κάθεται στα δεξιά του Ιησού; Η απάντηση που δίνεται στο πρώτο ερώτημα, είναι ότι ο Ιησούς εκείνη την στιγμή ανακοίνωσε ότι κάποιος θα τον προδώσει. Η απάντηση που δίνουν οι μελετητές στο δεύτερο ερώτημα, είναι ότι στα δεξιά του Ιησού κάθεται ο απόστολος Ιωάννης. Φυσικά, όσοι διαθέτουν στοιχειώδη όραση, βλέπουν στα δεξιά του Ιησού μια γυναίκα -προφανώς η Μαρία η Μαγδαληνή. Που βλέπουν οι ιστορικοί τον άνδρα, είναι πράγματι απορίας άξιον. Εκτός κι αν ο Ιωάννης ήταν ολίγον τι... Ξέρετε τώρα... Ας τον πούμε «γυναικωτό». Βέβαια, το επόμενο ερώτημα που προκύπτει, είναι πως είναι σε θέση να δίνουν ονόματα σε όσους σε όσους αναπαριστούνται στην τοιχογραφία, καθώς οι μορφές των αποστόλων είναι άγνωστες (οι Εβραίοι μπορεί στο εμπόριο και την απατεωνιά να ήταν και είναι «τσακάλια», αλλά με την τέχνη -και ειδικά με την ζωγραφική και την γλυπτική- ουδέποτε είχαν καλές σχέσεις). Εν πάση περιπτώσει, ένας καχύποπτος, θα υπέθετε ότι οι μελετητές θέλουν σώνει και καλά να κάνουν την γυναίκα άνδρα, γιατί διαφορετικά θα λείπει ένας μαθητής (συνολικά, με τον Ιησού καταμετρούνται 13 πρόσωπα) κι άντε να βρεις ποιος είναι και γιατί λείπει. Το περίεργο, σύμφωνα με όσους υποστηρίζουν τη δεύτερη εκδοχή, είναι ότι η συγκεκριμένη φυσιογνωμία δεν έχει τα αντρικά χαρακτηριστικά που είναι εμφανή στους υπόλοιπους μαθητές του Κυρίου, και επομένως πρόκειται για γυναίκα.

Ο Nτα Βίντσι χρειάστηκε επτά χρόνια για να ολοκληρώσει το έργο του. Δεν μπορούσε να χρησιμοποιήσει την τεχνική fresco (νωπογραφία) όπου έπρεπε να ολοκληρώσει σχεδόν αμέσως το έργο του. Επίσης, ήθελε ο «Μυστικός Δείπνος» να έχει φωτεινά χρώματα κάτι που δεν επέτρεπε η συγκεκριμένη τεχνική. Χρησιμοποίησε τέμπερες πάνω σε πέτρα, αφού πρώτα είχε καλύψει τον τοίχο με υλικό που ήλπιζε ότι θα τον προστάτευε από την υγρασία. Μάταια όμως. Μέσα σε 50 χρόνια ο «Μυστικός Δείπνος» είχε χάσει την αρχική του μορφή. Οι αρχικές προσπάθειες που έγιναν για να αποκατασταθεί το έργο έφεραν το αντίθετο αποτέλεσμα. Οι κραδασμοί από τους βομβαρδισμούς κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο επέτειναν τις σοβαρές φθορές που είχαν προκαλέσει οι στρατιώτες του Ναπολέοντα οι οποίοι έδεναν τα άλογά τους στον τοίχο. Το 1980 ξεκίνησε να υλοποιείται 19ετές πρόγραμμα για την αποκατάσταση της τοιχογραφίας. Σήμερα ελάχιστα σημεία της έχουν το αρχικό υλικό που χρησιμοποίησε ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι.

Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ "ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ" ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΕΠΙΚΕΝΤΡΩΝΕΙ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ: Κρυπτογραφημένα σύμβολα στη ζωγραφική.

Ο "Μυστικός Δείπνος" είναι η γνωστή τοιχογραφία στον τοίχο της μονής Σάντα Μαρία ντέλε Γκράτσιε που ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι την ξεκίνησε το 1495 και την τελείωσε το 1498. Την ώρα που ο δάσκαλος Λεονάρντο ντα Βίντσι ετοιμάζεται να βάλει τις τελευταίες πινελιές στο “Μυστικό Δείπνο” ο αδελφός Αγουστίν Λέυρε, δομινικανός ιεροεξεταστής ειδικός στην ερμηνεία κωδικοποιημένων μηνυμάτων, αναλαμβάνει την αποστολή να πάει στο Μιλάνο εσπευσμένα στο παρεκκλήσι. Αιτία μια σειρά ανώνυμων επιστολών που έχουν φτάσει στην Αυλή του Πάπα Αλεξάνδρου ΣΤ΄, στις οποίες καταγγέλλεται ότι ο Λεονάρντο όχι μόνο ζωγράφισε τους Δώδεκα χωρίς το υποχρεωτικό φωτοστέφανο της αγιότητας, αλλά και ότι στην ιερή σκηνή απεικόνισε τον ίδιο του τον εαυτό με την πλάτη γυρισμένη στον Ιησού. Ο “Δείπνος” του Λεονάρντο είναι γεμάτος ανησυχητικές εκτροπές: δεν υπάρχει το Άγιο Δισκοπότηρο, ούτε δείχνει το Χριστό να θεσπίζει το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Στα πρόσωπα δε των μαθητών αναγνωρίζει κανείς τα πορτρέτα επιφανών ετερόδοξων της εποχής του και το έργο ολόκληρο φαίνεται ότι μεταφέρει ένα συγκλονιστικό κρυφό μήνυμα. Αλλά όλα αυτά πρέπει να μελετηθούν πολύ ώστε να δώσουν ένα αποτέλεσμα που μπορεί να φέρεται ως επιστημονικό. Το έργο εντυπωσιάζει, στην υποψία ότι αποτελεί μιαν εικαστική μελέτη του ¨χρυσού κανόνα" του Φιμπονάτσι. Ηακολουθία Φιμπονάτσι(Fibonacci) είναι μία ακολουθία αριθμών που ονομάζονταιαριθμοί Φιμπονάτσικαι ορίζονται από τον εξήςαναδρομικό τύπο:\,F_n=F_{n-1}+F_{n-2}με\,F_0=0και\,F_1=1. Το πηλίκο δύο διαδοχικών αριθμών Φιμπονάτσι τείνει στην χρυσή τομή\phi=\frac{1+\sqrt{5}}2. Αν κάθε αριθμός της διαιρεθεί με τον προηγούμενο, προκύπτει το πηλίκον1,618- ο αριθμός της χρυσής τομής.

ΒΕΛΑΣΚΕΘ: "ΛΑΣ ΜΕΝΙΝΑΣ"

Ο πίνακας «Las Meninas» αντιπροσωπεύει το ώριμο στιλ του Ντιέγκο Βελάσκεθ και είναι κορυφαία στιγμή της τεχνικής και του ύφους του. Είναι πολυπρόσωπο έργο και αποτελεί ένα στιγμιότυπο από την καθημερινή ζωή της βασιλικής Αυλής. Βλέπουμε τον ίδιο τον Βελάσκεθ να ζωγραφίζει μπροστά σε ένα μεγάλο τελάρο. Στο κέντρο του πίνακα εμφανίζεται η μικρή πριγκίπισσα Μαργαρίτα, την οποία πλαισώνουν οι δεσποινίδες των τιμών, ο σκύλος της, το βασιλικό ζεύγος που φαίνεται στον καθρέφτη στο πίσω μέρος του τοίχου (η βασίλισσα Μαριάννα και ο βασιλιάς Φίλιππος Δ΄), δύο νάνοι, μία γυναίκα και δύο άντρες. Έχουν λεχθεί πολλά για τη σημασία της σύνθεσης «Las Meninas», η οποία θα μπορούσε να θεωρηθεί ένα ομαδικό βασιλικό πορτρέτο σε μορφή «φωτογραφικού στιγμιοτύπου». Τη θέση των προσώπων καθορίζουν οι κανόνες της ισπανικής βασιλικής Αυλής. Ο Βελάσκεθ στέκεται και ζωγραφίζει το βασιλικό ζεύγος, που ποζάρει στη θέση στην οποία βρίσκεται περίπου ο θεατής. Τα δευτερεύοντα στοιχεία του πίνακα αποκτούν ιδιαίτερη σημασία: η αντανάκλαση του βασιλικού ζεύγους στον καθρέφτη, τα πορτρέτα στον τοίχο, η ανοιχτή πόρτα όπου στέκεται ένας άντρας (ο αυλάρχης) και παρακολουθεί τη σκηνή, πλαισιωμένος από το φως πίσω του. Υπάρχουν ακόμη πάνω από τον καθρέφτη δύο πίνακες με μυθολογικές σκηνές, αντίγραφα γνωστών ζωγράφων. Τα χαρακτηριστικά στοιχεία της σύνθεσης που πρέπει να προσεχθούν, πέρα από τα ίδια τα πρόσωπα και τη στάση τους, είναι η ποικιλία του κατευθυνόμενου και ανακλώμενου φωτός, οι δυνατές αντιθέσεις φωτός και σκιάς, οι απαλές ελεύθερες πινελιές, τα ζεστά και φωτεινά χρώματα, οι λεπτομέρειες στα ρούχα και ο συνολικός ρεαλισμός του Βελάσκεθ.

ΠΙΚΑΣΟ: "ΟΙ ΜΕΝΙΝΙΑΣ ΤΟΥ ΒΕΛΑΣΚΕΘ"

Joel-Peter Witkin - Las Meninas

YASUMASA MORIMURA: LAS MENINAS

H ΤΕΧΝΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΤΗΣ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗΣ ΕΩΣ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΛΑΣΙΚΙΣΜΟ

Λέξεις κλειδιά: Ζωγραφική στην Ευρώπη- Αναγέννηση - Μανιερισμός- Μπαρόκ

Στόχοι: Στόχος είναι η εξοικείωση με τα καλλιτεχνικά ρεύματα στην Ευρώπη από το τέλος του Μεσαίωνα μέχρι την εποχή του Κλασικισμού

Κεφάλαιο: Τα κεφάλαια όπου αναφέρεται η δημιουργική εργασία είναι το κεφάλαιο " Ο πολιτισμός της Αναγέννησης" και το κεφάλαιο "Η πνευματική ζωή κατά τον 17ο και 18ο αιώνα", από το σχολικό εγχειρίδιο "Ιστορία του Μεσαιωνικού και του Νεότερου Κόσμου" της Β΄Λυκείου.

Αναμενόμενα Αποτελέσματα: Προσδοκώμενο μαθησιακό αποτέλεσμα είναι η σφαιρική θεώρηση της εξέλιξης των αισθητικών μορφών των εικαστικών τεχνών και του θεάτρου από τον όψιμο Μεσαίωνα έως το τέλος του 18ου αιώνα/

Υλικό: http://www.bishopsgate.org.uk/searchcourses_detail.aspx?CourseId=1011&Keyword=&Category=&TimeOfDay=& http://www.visual-arts-cork.com/old-masters.htm

Αναφορές: • Burns Ε., Εισαγωγή στην ιστορία και τον πολιτισμό της Νεότερης Ευρώπης, τ. Α', μετ. Τ. Δαρβέρης, Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη 1983 • Durant W., Παγκόσμιος Ιστορία του Πολιτισμού, τ. Δ', μετ. Λ. Κάβουρας, Συρόπουλος & Κουμουνδουρέας, Αθήνα 1958 • Gombrich Ε., Η Ιστορία της Τέχνης, μετ. Χρ. Κληρίδη- Λ. Κάσδαγλη, ΜΙΕΤ, Αθήνα 1994