Ο ΑΡΕΙΟΣ ΠΑΓΟΣ: ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ, της αποφοίτου μας Ίριδας Παπαθεοδώρου

Στην αρχαιότητα:

Ο Άρειος Πάγος πήρε το όνομά του από το πρώτο δικαστήριο "ανδροφονιών" (εγκλημάτων φόνου) που ιδρύθηκε μεταξύ 1500 και 1300 π.Χ., κατά τους χρόνους της βασιλείας του Κέκροπα και του Θησέα, με έδρα τον βραχώδη λόφο του Θεού Άρεως που βρίσκεται βορειοδυτικά της Ακροπόλεως των Αθηνών. Πάνω στo λόφο αυτό, κατά την παράδοση, έγινε η πρώτη "φονική δίκη", κατά την οποία οι δώδεκα Θεοί του Ολύμπου δίκασαν τον Άρη. Επίσης εκεί πίστευαν πως δικάστηκε και ο Ορέστης με την κατηγορία ότι σκότωσε τη μητέρα του.

Το ανώτατο αυτό δικαστήριο της αρχαιότητας συγκροτείτο από ισόβια μέλη: τους Αρεοπαγίτες, είχε όλες τις εξουσίες και ονομαζόταν "η εξ Αρείου Πάγου Βουλή". Το 462 π.Χ οι δημοκρατικοί πολίτες της Αθήνας με αρχηγό τον Εφιάλτη αποδυνάμωσαν εντελώς τη Βουλή του Αρείου Πάγου. Όλες τις εξουσίες του κράτους τις έδωσαν στην εκκλησία του Δήμου, στη Βουλή των Πεντακοσίων και στο λαϊκό δικαστήριο της Ηλιαίας. Οι Αρεοπαγίτες δίκαζαν, πια, μόνο εγκληματικές πράξεις όπως φόνους, τραυματισμούς, δηλητηριάσεις, εμπρησμούς. Επίσης, τιμωρούσε όποιους ξερίζωναν τα ιερά ελαιόδενδρα και όσους φανέρωναν κάποια ιερά κείμενα. Πολύ αργότερα, το 344 π.Χ, με πρόταση του Δημοσθένη προς την εκκλησία του Δήμου, η Βουλή του Αρείου Πάγου «έλαβε απόλυτη εξουσία επί όλων των Αθηναίων, ώστε να τιμωρεί σύμφωνα με τους νόμους των προγόνων οποιονδήποτε παράνομο.

Στη σημερινή εποχή:

Σήμερα, ο Άρειος Πάγος είναι το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο της πολιτικής και ποινικής δικαιοσύνης της Ελλάδας και λειτουργεί σε έξι πολιτικά τμήματα, στα οποία υπάγονται υποθέσεις ιδιωτικού δικαίου (ενοχικού, εμπορικού, κληρονομικού, εμπράγματου, εργατικού δικαίου κλπ.), σε τρία ποινικά τμήματα και σε Ολομέλεια. Ο Άρειος Πάγος δεν ερευνά κατ' ουσίαν την υπόθεση διότι δεν είναι τρίτος βαθμός δικαιοδοσίας. Με την αίτηση αναιρέσεως (όπως ονομάζεται το ένδικο μέσο προσφυγής στον Άρειο Πάγο) φέρεται προς έλεγχο στον Άρειο Πάγο η νομική ορθότητα της αποφάσεως των δικαστηρίων της ουσίας όλης της Ελλάδος. Με τις αποφάσεις του, εξασφαλίζει την ενότητα της νομολογίας (στην ερμηνεία και την εφαρμογή των νόμων), την οποία ακολουθούν τα κατώτερά του δικαστήρια και συνεπώς την ενιαία αντιμετώπιση ομοίων περιπτώσεων.

Τα μέλη του Αρείου Πάγου έχουν ισόβια θητεία, αποχωρούν δηλαδή μετά τα 67 έτη. Στον Άρειο Πάγο σήμερα υπηρετούν: ο Πρόεδρος του Αρείου Πάγου, ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, δέκα Αντιπρόεδροι, δεκαοκτώ Αντεισαγγελείς του Αρείου Πάγου και εξήντα Αρεοπαγίτες

Φτάνουμε λοιπόν στο συμπέρασμα πως για το συγκεκριμένο δικαστήριο, έχουμε κρατήσει πολλά στοιχεία από την αρχαιότητα. Αυτά τα στοιχεία έχουν εξελιχθεί και προσαρμοστεί στις ανάγκες της σημερινής εποχής. Ίρις Παπαθεοδώρου