Η ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ: ΑΛΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΜΥΘΙ, της αποφοίτου μας Αλεξάνδρας Ιωαννίδου

Μετά την τέταρτη σταυροφορία (1202-1204μΧ) συνέβη κάτι πρωτοφανές. Χιλιάδες παιδιά ηλικίας 10-14 χρονών συγκεντρωθήκαν από την Γαλλία και την Γερμανία με σκοπό να καταλάβουν τους Αγίους τόπους και να πολεμήσουν τους άπιστους μουσουλμάνους.

Στη Γαλλία: Τον Μάιο του 1212 ένα βοσκόπουλο με το όνομα Στεφάν ζήτησε να επισκεφτεί τον βασιλιά Φίλιππο Β’ με σκοπό να του παραδώσει μια επιστολή, η οποία κατά τα λεγόμενα του ήταν γραμμένη από τον ίδιο τον Χριστό. Υποστήριζε ότι του την είχε παραδώσει την ώρα που βοσκούσε τα πρόβατα και του ζητούσε την κήρυξη μιας νέας σταυροφορίας. Η επιστολή μάλιστα έλεγε πως τα παιδιά θα υπερνικήσουν τα εμπόδια και τους κινδύνους με την θεϊκή βοήθειά του. Λόγω του νεαρού της ηλικίας του Στεφάν όμως ο βασιλιάς δεν έδωσε σημασία στα λεγόμενά του και τον έδιωξε. Το αγόρι δεν πτοήθηκε, αντιθέτως συνέχισε τις προσπάθειές του κηρύσσοντας έξω από ναούς για τη σωτηρία της χριστιανοσύνης. Όταν τα λόγια του αρχίσαν να αποκτούν απήχηση και άρχισε να συγκεντρώνει οπαδούς συνέχισε το κήρυγμά του περιοδεύοντας σε διάφορες περιοχές της Γαλλίας καλώντας παιδιά και εφήβους να τον ακολουθήσουν. Όρισε ότι όλα τα παιδιά έπρεπε να συναντηθούν (μετά από ένα μήνα περίπου) στο Βαντόμ κι από εκεί να αρχίσουν το ταξίδι τους για τους Αγίους Τόπους.

Έτσι περίπου 30.000 μικροί σταυροφόροι συνοδευόμενοι από μερικούς μόνο ενήλικες της κατώτερης τάξης, απατεωνίσκους και εγκληματίες, συνέχισαν τον δρόμο τους προς τον νότο. Στο ταξίδι πολλά παιδία δεν κατάφεραν να επιβιώσουν μιας και οι ανάγκες για τροφή και νερό δεν καλύπτονταν και τα παιδιά βασίζονταν μόνο στην ελεημοσύνη των ξένων. Πριν φτάσουν στην Νότια Γαλλία είχε ήδη χαθεί ένας μεγάλος αριθμός παιδιών, είτε από τις κακουχίες είτε επειδή αποφάσισαν να επιστρέψουν σπίτι.

Έτσι όσα παιδιά απέμειναν έφτασαν στην Μασσαλία κι στήθηκαν απέναντι από το λιμάνι περιμένοντας το νερό να σκιστεί στα δύο και να δημιουργήσει διάδρομο προς τους αγίους τόπους όπως υποτίθεται πως έγινε και με τα νερά της Ερυθράς θάλασσας. Κάτι τέτοιο φυσικά δεν συνέβη και ενώ απογοήτευση και θυμός τους κυρίευσε συνέχισαν να περιμένουν για μερικές ημέρες το ‘‘θαύμα’’. Στο τέλος μερικοί έμποροι προσφέρθηκαν να μεταφέρουν τα παιδιά στους Αγίους τόπους με τα πλοία τους. Τελικά, πηγές δείχνουν ότι μερικά πνίγηκαν σε τρικυμίες και άλλα πουλήθηκαν σε σκλαβοπάζαρα της Αιγύπτου και της Βαγδάτης.

Στην Γερμανία: Το ίδιο διάστημα που το κήρυγμα του Στεφάν αντηχούσε στη Γαλλία, μια παρόμοια κίνηση οργανώνονταν στη Γερμανία. Πιθανότατα το σταυροφορικό κάλεσμα του Στεφάν διαδόθηκε μέχρι τη Γερμανία κι εκεί, κάποιος νεαρός Νικόλαος, άρχισε ένα παρόμοιο κήρυγμα μπροστά στο Ναό των Τριών Βασιλέων της Κολωνίας. Αν και ο δεύτερος είχε σκοπό να προσηλυτίσει τους άπιστους μουσουλμάνους χωρίς την χρήση βίας. Με την ίδια λοιπόν δικαιολογία -εντολή από τον Χριστό που του είχε δώσει στον ύπνο του- ο Νικόλαος, 20.000 παιδιά και μερικοί μικροαπατεώνες κατευθύνθηκαν προς τον Ρήνο και τη Δυτική Ελβετία, διέσχισαν τις Δυτικές Άλπεις με προορισμό το λιμάνι της Γένοβας. Η δύσκολη πορεία διαμέσου των Άλπεων είχε ως αποτέλεσμα ένα μεγάλο μέρος των παιδιών-προσκυνητών να βρει το θάνατο πριν φτάσει εκεί.

Τέλη Αυγούστου του 1212 λιγότερα από τα μισά παιδιά έφτασαν στη Γένοβα. Και στην περίπτωση αυτή οι θάλασσες θα άνοιγαν ώστε τα παιδιά να φτάσουν στους Αγίους Τόπους. Για δεύτερη φορά τα παιδιά απογοητεύτηκαν και προτίμησαν να γυρίσουν πίσω ή κυρίως να εγκατασταθούν στη Γένοβα. Όμως ο Νικόλαος μαζί με έναν αριθμό παιδιών δεν πτοήθηκαν και συνέχισαν την πορεία τους με την ελπίδα ότι η θάλασσα θα άνοιγε σε κάποιο άλλο σημείο. Έφτασαν έτσι στην Πίζα. Εκεί ένας αριθμός παιδιών επιβιβάστηκε σε πλοία που είχαν προορισμό την Παλαιστίνη και τα ίχνη τους εξαφανίστηκαν. Ο Νικόλαος όμως πεπεισμένος ότι κάπου θα γίνει το θαύμα συνέχισε την πορεία του και έφτασε στη Ρώμη. Εκεί τους υποδέχτηκε ο πάπας Ιννοκέντιος Γ΄, ο οποίος τους προέτρεψε να επιστρέψουν σπίτι.

Έτσι ταξίδεψαν μέσω της κεντρικής Ελβετίας και μετά από πολλές απώλειες βρέθηκαν στην Αγκόνα. Ούτε και γι’ αυτά τα παιδιά δεν άνοιξε η θάλασσα. Συνέχισαν την πορεία τους μέχρι το Μπρίντεζι και εκεί ένας αριθμός επιβιβάστηκε σε πλοία που θα πήγαιναν στην Παλαιστίνη. Ένας αριθμός παιδιών σκορπίστηκε στην Ιταλία και πιθανώς κάποια να κατάφεραν να γυρίσουν στα σπίτια τους. Έτσι, έλαβαν άδοξο τέλος και οι τρεις Σταυροφορίες των παιδιών με μόνο αποτέλεσμα τον άδικο χαμό χιλιάδων νεαρών Γάλλων και Γερμανών, εξαιτίας του φανατισμού.

Η υπόθεση της σταυροφορίας τον παιδιών παρουσιάζει πολλά κοινά στοιχεία με το παραμύθι ‘’Ο μαγικός αυλός του Χάμελιν’’ που γράφτηκε χρόνια αργότερα από τους αδερφούς Γκριμ. Έτσι είναι πιθανό να προήλθε από αυτήν την ιστορία, αν και κάτι τέτοιο δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί:

Περίπου στα 1280 στην πόλη Χάμελιν της Γερμανίας μια μάστιγα πλήττει τον λαό. Εκατοντάδες αρουραίοι και ποντίκια μεταδίδουν τον ιό της πανούκλας και καταστρέφουν την πόλη. Ώσπου μια μέρα ένας παράξενος άντρας εμφανίζεται στο Χάμελιν. Ο άντρας με τα παρδαλά ρούχα ανακοινώνει στον λαό ότι μπορεί να τους σώσει από τα τρωκτικά με το αζημίωτο φυσικά. Οι πολίτες δεν γνωρίζουν σχεδόν τίποτα για τον αλλόκοτο ξένο παρά μόνο ότι όπλο του είναι ο αυλός του.

Έτσι κλείνουν την συμφωνία και ο αυλητής παίζοντας μια μελωδία καταφέρνει να οδηγήσει τα τρωκτικά έξω από την πόλη και να τα πνίξει στο ποτάμι. Οι άνθρωποι όμως φάνηκαν αχάριστοι και ενώ ο αυλητής τήρησε το δικό του μέρος της συμφωνίας, εκείνοι αρνήθηκαν να τον πληρώσουν. Για εκδίκηση ο αυλητής αρχίζει να παίζει μια καινούργια μελωδία που υπνωτίζει τα παιδία και τα κάνει να τον ακολουθήσουν μακριά από το Χάμελιν. Κανείς δεν τα ξαναείδε πια.

Έτσι καταλήγουμε πως αξιοπερίεργα γεγονότα που συνέβησαν κατά την διάρκεια των αιώνων, διαδόθηκαν και παραλλάχτηκαν για να καταλήξουν σε παραμύθια και ιστορίες, που όμως κι αυτά έκρυβαν τη δική τους αλήθεια.

Πηγές : https://www.mixanitouxronou.gr/i-stavroforia-chiliadon-pedion-pou-akolouthisan-to-magiko-avlo-katelixan-se-sklavopazara-pornia-ke-chiliades-pethanan-kath-odon/ https://www.maxmag.gr/politismos/istoria/stavroforia-ton-pedion-agnosti-stavroforia/ https://www.history-point.gr/i-stayroforia-ton-paidion-thriskolipsia-amatheia-alla-kai-skopimotita https://pigipaideias.wordpress.com/2018/02/11/%CE%B7-%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%85%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1-%CF%84%CF%89%CE%BD-%CF%80%CE%B1%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CF%8E%CE%BD/ https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%84%CE%B1%CF%85%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CF%89%CE%BD_%CF%80%CE%B1%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CF%8E%CE%BD https://diastixo.gr/epikaira/storyteller/12255-magemenos-aylos https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F_%CE%B1%CF%85%CE%BB%CE%B7%CF%84%CE%AE%CF%82_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%A7%CE%AC%CE%BC%CE%B5%CE%BB%CE%B9%CE%BD