Μετά την πτώση την Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, οι πληθυσμοί που βρίσκονταν στα εδάφη της Ιταλίας (κυρίως Ρωμαίοι, Ούμβριοι και Ετρούσκοι) άρχισαν να διαμορφώνουν κρατίδια διαφόρων ειδών, που συνέχισαν να υπάρχουν και μετά τη συγκρότηση της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
Την πρώτη κατηγορία πόλεων-κρατών της Ιταλίας αποτελούσαν οι Ναυτικές Δημοκρατίες
Σ'αυτή την κατηγορία ανήκαν η Βενετία και το Αμάλφι. Αυτές απέκτησαν μεγάλη ευμάρεια λόγω των εμπορικών/οικονομικών τους δραστηριοτήτων, με αποτέλεσμα να έχουν πολιτική αυτονομία, και ονομάστηκαν ναυτικές δημοκρατίες. Είχαν τη δυνατότητα κοπής δικού τους νομίσματος, συμμετοχής σε σταυροφορίες, και γενικότερα είχαν εμπορικές αποικίες σε όλη τη Μεσόγειο θάλασσα, καθώς και μια αυτόνομη κυβέρνηση. Άλλες ναυτικές δημοκρατίες ήταν η Πίζα, η Γένοβα, η Γκαέτα, η Ανκόνα κ.α.
Λομβαρδική Συμμαχία
Μετά τη συγκρότηση της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας δημιουργήθηκε μια συμμαχία στη Λομβαρδία (βόρεια Ιταλία), που είχε την υποστήριξη του Πάπα, που στόχο του είχε να αποφύγει την επιρροή του γερμανού αυτοκράτορα στην περιοχή και γενικότερα να εξασφαλίσει περισσότερη αυτονομία για την Ιταλία.
Στη συμμαχία της Λομβαρδίας συμμετείχαν οι πόλεις Μιλάνο, Μπέργκαμο, Μπολόνια, Βερόνα και άλλες.
Βέβαια, η συμμαχία δεχόταν και υποστήριξη από πόλεις της κεντρικής Ιταλίας, όπως για παράδειγμα τη Φλωρεντία, μια από τις σημαντικότερες πόλεις-κράτη.
Δουκάτα
Πολλές πόλεις ήταν υπό τον έλεγχο ενός δούκα, που κατείχε τον τρίτο κατά σειρά ιεραρχίας τίτλο μετά τον αυτοκράτορα και τον βασιλιά. Η Νάπολη, το Αμάλφι, το Μπενεβέντο, αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα δουκάτων. Να σημειωθεί ότι οι δούκες συνήθως προέρχονταν από σημαντικές οικογένειες, που το όνομά τους συνδεόταν με τράπεζες, και έτσι έλεγχαν σημαντικά την οικονομία και την πολιτική στην πόλη.
Το δουκάτο της Φλωρεντίας θεωρούνταν το μεγαλύτερο τραπεζικό κέντρο τότε, και κατά κύριο λόγο βρισκόταν υπό τον έλεγχο της οικογενείας των Μεδίκων.
Οι Ισπανοί κατείχαν όλα τα εδάφη της Ιταλίας που βρίσκονταν κάτω από το παπικό κράτος στο κέντρο της χερσονήσου. Ο βασιλιάς της Νάπολης, Αλφόνσος Β’, ήθελε να επεκτείνει την επιρροή του και βορειότερα. Έτσι, πάντρεψε την κόρη του με τον τότε δούκα του Μιλάνου, Τζαν-Γκαλεάτσο Σφόρτσα.
Αυτή η κίνηση πυροδότησε αντιδράσεις από τη μεριά των Γάλλων, οι οποίοι έβλεπαν πως θίγονταν τα συμφέροντά τους τόσο στο Μιλάνο όσο και στην υπόλοιπη Ιταλία. Επίσης, παρακινούμενοι από το γεγονός της εκδίωξης της δυναστείας των Ανδεγαβών (Anjou) από τη Νάπολη, ξεκίνησαν τις επιθετικές τους ενέργειες στην Ιταλία.
Ο Κάρολος ο Η' διακήρυττε ότι είχε σκοπό να περάσει στα Βαλκάνια, να πολεμήσει τους οθωμανούς και να ανασυστήσει τη βυζαντινή αυτοκρατορία. Μάλιστα, είχε αγοράσει τα δικαιώματα στον θρόνο του Βυζαντίου από τον Ανδρέα Παλαιολόγο, γιο του δεσπότη του Μορέως Θωμά Παλαιολόγου.
Ο Κάρολος ο Η', σαν άλλος Αννίβας, με 30.000 στρατιώτες περνά τις Άλπεις και από τον Σεπτέμβριο του 1494 έως τον Φεβρουάριο του 1495 φτάνει στη Νάπολη χωρίς καμία αντίσταση. Οι Ισπανοί δεν πολέμησαν διότι το μέγεθος του στρατού του ήταν τεράστιο για τα δεδομένα της εποχής, ενώ οι Ιταλοί έμειναν άπραγοι γιατί θεώρησαν πως η Γαλλία θα εξυπηρετούσε και τα δικά τους συμφέροντα. Ωστόσο, όταν οι τελευταίοι αντιλήφθηκαν πως κάτι τέτοιο δεν θα γινόταν συνασπίστηκαν εναντίον του Γάλλου βασιλιά και μαζί με τους Ισπανούς προσπάθησαν να τον εκδιώξουν από την Ιταλία. Πράγματι η συγκυρία για το Γάλλο βασιλιά δεν ήταν καθόλου ευνοϊκή. Υπήρχε μεγάλος κίνδυνος να διακοπεί η επικοινωνία του με τα στρατεύματα του δούκα της Ορλεάνης, ο οποίος βρισκόταν στα γαλλο-ιταλικά σύνορα. Η μάχη που δόθηκε στο Φορνόβο το 1495 δεν ανέδειξε κάποιον νικητή αλλά ο Κάρολος κατάφερε να διαφύγει μετρώντας λίγες απώλειες. Κάπως έτσι τελείωσε η πρώτη γαλλική εισβολή στην Ιταλία, αν και υπήρχαν ακόμη γαλλικοί θύλακες στα νότια της Ιταλίας.
Το Μιλάνο, γενικότερα, αποτέλεσε το μήλο τις έριδος ανάμεσα στην Ισπανία και τη Γαλλία. Σημαντική οικογένεια της πόλης ήταν από τα 1450 οι Σφόρτσα, οι οποίοι τότε ανέλαβαν την εξουσία. Ο πρώτος Σφόρτσα, που ίδρυσε και την ομώνυμη δυναστεία, ήταν ο Φραγκίσκος Α’ Σφόρτσα (1450-1466).
Ακολούθησε ο γιος του, Γκαλεάτσο Μαρία Σφόρτσα (1466-1476).
Το 1498, με τον θάνατο του Καρόλου, στον γαλλικό θρόνο ανεβαίνει ο Λουδοβίκος ΙΒ’.
Όπως φαίνεται από τα γεγονότα ήθελε να συνεχίσει το έργο του πατέρα του στην Ιταλία. Έτσι το 1500 κατέλαβε εύκολα το Μιλάνο και αιχμαλώτισε τον δούκα του, Λουντοβίκο Σφόρτσα. Ο βασιλιάς της Γαλλίας ξεκίνησε διαπραγματεύσεις με τους Ισπανούς για να μοιραστούν το βασίλειο της Νάπολης. Φυσικά, δεν βρέθηκε η χρυσή τομή και αυτό οδήγησε σε σύγκρουση. Οι Ισπανοί νίκησαν τους Γάλλους το 1503 στις μάχες του Γκαριλιάνο και του Τσερινιόλα και εξολόθρευσαν το 1504 τη γαλλική φρουρά της Νάπολης. Οι νίκες αυτές έδιναν σαφή ερείσματα στους Ισπανούς για μια ευνοϊκή συνθήκη ειρήνης με τους Γάλλους. Με την ειρήνη του Μπλουά το 1505 επιβεβαιώθηκε η κυριαρχία των Ισπανών στη Νάπολη και των Γάλλων στο Μιλάνο.
Για τα επόμενα δέκα χρόνια θα υπάρξει σχετική ειρήνη ανάμεσα στην Γαλλία και την Ισπανία αν εξαιρέσουμε τη μάχη στη Ραβέννα το 1512 και τη μάχη στη Νοβάρα το 1513. Καλό θα ήταν να σταθούμε στη τελευταία μάχη γιατί αφορά τις εξελίξεις γύρω από το Μιλάνο. Το Μιλάνο βρίσκεται υπό γαλλική κατοχή ήδη από το 1505. Ωστόσο, στα τέλη του 1512 εξεγέρθηκαν οι Μιλανέζοι βοηθούμενοι από την Αγία Ρωμαϊκή αυτοκρατορία και καθιστώντας τις γαλλικές θέσεις φοβερά επισφαλείς. Ο Λουδοβίκος έστειλε ενισχύσεις αλλά τα στρατεύματά του δέχθηκαν αιφνιδιαστική επίθεση από τους Ελβετούς μισθοφόρους, οι οποίοι ήταν πλέον στο πλευρό των Σφόρτσα. Έτσι, η Γαλλία για λίγο έχασε το Μιλάνο.
Το 1515 ο βασιλιάς της Γαλλίας, Φραγκίσκος Α’ Βαλουά υπέταξε τους Ελβετούς και ανακατέλαβε το Μιλάνο μετά τη μάχη του Μαρινιάνο, στην οποία αιχμαλωτίστηκε και ο δούκας Μαξιμιλιανός Σφόρτσα. Τον επόμενο χρόνο (1516) με την ειρήνη της Νουαγιόν επιβεβαιώθηκαν οι δύο ξένοι κυρίαρχοι στην Ιταλία.
vecellio--the-emperor-charles-v-at-muehlberg.jpg" style="display: block; padding: 1em 0; text-align: center; ">
Το 1516 έχουμε την ανάρρηση στο θρόνο της Ισπανίας του Καρόλου, ο οποίος στέφεται ως Κάρολος Α’ κληρονομώντας την Αραγωνία από τον παππού του, Φερδινάνδο Β’, και την Καστίλη από τη μητέρα του, Ιωάννα Α’ της Καστίλης. Μετά από τρία χρόνια (1519) πεθαίνει ο Μαξιμιλιανός Α’, αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και παππούς του Καρόλου: ο Κάρολος κληρονομεί και τα εδάφη στον γερμανικό κόσμο και στέφεται αυτοκράτορας ως Κάρολος Ε’. Τέλος, κληρονομεί και τα εδάφη της Βουργουνδίας, που βρίσκονταν στα νοτιοανατολικά της Γαλλίας και τις Κάτω Χώρες. Ουσιαστικά, ο Κάρολος κυβερνά μία αυτοκρατορία τεράστια, η οποία περικυκλώνει τη Γαλλία εκείνης της εποχής.
Περιλαμβάνει τις κτήσεις των Αψβούργων (Αυστρία, Αλσατία,Τυρόλο), τα παλιά εδάφη του δουκάτου της Βουργουνδίας που ανήκε κληρονομικά στους Αψβούργους (Κάτω Χώρες, Κομητεία του Αρτουά, Ελεύθερη Κομητεία), το ισπανικό κράτος με τις αμερικανικές αποικίες του, καθώς και τη Σαρδηνία, τη Σικελία και τη Νάπολη, και τέλος τις γερμανικές χώρες. Εποφθαλμιούσε δε τη Γαλλία, για να της αποσπάσει τη Βουργουνδία και το Μιλάνο.
Το 1522 θα έρθει η πρώτη σύγκρουση του ισπανογερμανικού στρατού του Καρόλου με τον γαλλικό στρατό. Οι Γάλλοι θα επιτεθούν στα στρατεύματα των Αψβούργων στη Μπικόκα αλλά θα ηττηθούν. Ο Γάλλος βασιλιάς, όμως δεν τα παράτησε γιατί ήθελε πάση θυσία να καταλάβει το Μιλάνο. Να σημειωθεί, πως ήδη από το 1521 στο Μιλάνο είναι δούκας ο Φραγκίσκος Β’ Σφόρτσα, τελευταίος της δυναστείας, ο οποίος ήταν φιλικά διακείμενος προς τους Ισπανούς. Ο Φραγκίσκος συγκέντρωσε τον στρατό του στη Παβία και δέχθηκε αιφνιδιαστική επίθεση το 1525.
Το αποτέλεσμα ήταν να αποδεκατιστεί ο γαλλικός στρατός λόγω των πυροβόλων όπλων που χρησιμοποίησαν τα στρατεύματα του Καρόλου και να αιχμαλωτιστεί ο Φραγκίσκος. Ο τελευταίος οδηγήθηκε στη Μαδρίτη, όπου του επιβλήθηκε η συμφωνία παραχώρησης της Βουργουνδίας και του Μιλάνου στον Κάρολο. Μετά την απελευθέρωσή του ο Γάλλος βασιλιάς αρνήθηκε να εφαρμόσει τη συνθήκη γιατί υποστήριζε ότι του επιβλήθηκε δια τη βίας. Έτσι, δημιούργησε μία νέα συμμαχία εναντίον του Καρόλου. Σε αυτήν συμμετείχε και το κράτος του Πάπα. Ως εκ τούτου, κάποιοι απλήρωτοι μισθοφόροι του Καρόλου βρήκαν την ευκαιρία και λεηλάτησαν τη Ρώμη το 1527 δίνοντας ένα πολύ ισχυρό χτύπημα στην Αναγέννηση.
Η Γαλλία πέτυχε να δημιουργήσει έναν ισχυρό αντιπερισπασμό στα νοτιοανατολικά σύνορα του κράτους του Καρόλου και στις ιταλικές κτήσεις του, όπου έκαναν φοβερές επιδρομές οι κουρσάροι της Βόρειας Αφρικής. Ο Κάρολος αναγκάστηκε να οργανώσει εκστρατείες για να πολεμήσει τους κουρσάρους στην Τϋνιδα και στο Αλγέρι. Οι Γάλλοι πέτυχαν, συμμαχώντας με τους Τούρκους, να εξασφαλίσουν το μονοπώλιο του εμπορίου στην ανατολική Μεσόγειο. Στα 1529 υπογράφουν συνθήκη με την οθωμανική αυτοκρατορία, γνωστή με το όνομα ΔΙΟΜΟΛΟΓΗΣΕΙΣ (capitulations), που τους εξασφάλιζε το δικαίωμα του εμπορίου στις οθωμανικές χώρες, της ελεύθερης άσκησης της θρησκείας και της ετεροδικίας για τους γάλλους υπηκόους.
Οι πόλεμοι, ύστερα από πολλές διακυμάνσεις, τελείωσαν επί του Ερρίκου του Β, που συμμάχησε με τους διαμαρτυρόμενους ηγεμόνες της Γερμανίας και κατέλαβε τρία σημαντικά φρούρια στα γαλλογερμανικά σύνορα, τις επισκοπές Μετς, Τουλ και Βερντέν.
Ο Κάρολος Κουίντος, απογοητευμένος όπως ήταν, παραιτήθηκε από τον αυτοκρατορικό και από τον ισπανικό θρόνο και πέθανε σε ένα μοναστήρι της Ισπανίας, το 1558.
Αντισταθείτε σ'αυτόν που χτίζει ένα μικρό σπιτάκι και λέει "Καλά είμαι εδώ". Αντισταθείτε σ'αυτόν που γύρισε πάλι στο σ...
1. Ορθολογισμός (ρασιοναλισμός): Σύμφωνα με τους ορθολογιστές φιλοσόφους, η γνώση μας για τον κόσμο προέρχεται κυρίως από τον ίδιο τον ορθό ...
Απολογισμός 4ήμερης εκπαιδευτικής επίσκεψης Β’ Λυκείου σε Θεσσαλονίκη-Δίον-Βεργίνα (27-3-2023 έως 30-3-2024) Η επίσκεψη 54 μα...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου