8ος ΑΙΩΝΑΣ: ΑΡΑΒΙΚΗ ΠΡΟΕΛΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

Κατά τη διάρκεια της Αραβικής εισβολής στην Ισπανία οι δυνάμεις του στρατηλάτη των Ουμαγιαδών Αράβων, Ταρίκ ιμπν Ζιγιάντ, αποβιβάζονται στο βραχώδες ύψωμα που χωρίζει τη λεπτή λωρίδα θάλασσας μεταξύ Ιβηρικής χερσονήσου και αφρικανικής ακτής. Οι Άραβες, η νέα δύναμη στο δυτικό ημισφαίριο, είχαν κατορθώσει να κυριαρχήσουν στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και να καταστείλουν τη δράση ισχυρών και αρχαίων βασιλείων από την Περσία μέχρι την Κωνσταντινούπολη, άπλωσαν την εξουσία τους και στη Βόρειο Αφρική στα τέλη του 7ου αιώνα. Αντιμετωπίζοντας εκεί τα τελευταία βυζαντινά προπύργια και τις Βερβερικές φυλές, κατόρθωσαν τελικά να επικρατήσουν, διαδίδοντας τη νέα θρησκεία και στρατολογώντας τους Βερβέρους. Επόμενος στόχος ήταν η Ιβηρική χερσόνησος. Η τελευταία αποτελείτο από μια σειρά παλιών βησιγοτθικών βασιλείων, που συχνά πολεμούσαν μεταξύ τους ή συμμαχούσαν ενάντια στις ορεσίβιες φυλές Βάσκων και Καταλανών. Η έλευση των Αράβων υπήρξε αρχικά διερευνητική, με μικρές επιδρομές ή κατασκοπεύοντας με το διμερές εμπόριο για να πληροφορηθούν τη δύναμη και τις σχέσεις των Χριστιανών ηγεμόνων.

Στις αρχές του 8ου αιώνα, τα βησιγοτθικά βασίλεια ήταν και πάλι διαιρεμένα. Έτσι, κανείς δεν περίμενε την απόβαση του Ταρίκ ιμπν Ζιγιάντ, που με 400 περίπου επιλέκτους πολεμιστές έφθασε στις ακτές της Ισπανίας δημιουργώντας το πρώτο αραβικό προγεφύρωμα. Λέγεται, πως η απόβαση έγινε κοντά σε ένα μεγάλο βραχώδη λόφο τον οποίο οχύρωσε για να αποτελέσει προοπύργιο για την επόμενη εισβολή. Στο εξής, ο βράχος αυτός θα ονομάζεται από τους Άραβες «Τζαμπάλ Ταρίκ» (βουνό του Ταρίκ), ονομασία που εκ παραφθοράς θα μείνει στη μνήμη ως Τζιμπλάρταρ ή Γιβραλτάρ εξελληνισμένο. Η αραβική εισβολή θα συνεχιστεί απλώνοντας γρήγορα την κυριαρχία του πράσινου λαβάρου του Ισλάμ σε ολόκληρη σχεδόν την Ιβηρική, εκμεταλλευόμενη έντεχνα τις διχόνοιες μεταξύ των χριστιανών πριγκίπων. Δεν ήταν, φυσικά, η πρώτη φορά που Άραβες πατούσαν το ευρωπαϊκό έδαφος αλλά ούτε στην Ιταλία, ούτε στη Μικρά Ασία, θα κατόρθωναν να έχουν τέτοια επέκταση. Στις επόμενες δεκαετίες, θα κατορθώσουν να επικρατήσουν στο μεγαλύτερο μέρος της Ιβηρικής χερσονήσου και θα φτάσουν να περάσουν τα Πυρηναία και να εισβάλουν στη Γαλλία. Θα εκδιωχθούν οριστικά το 1492 με την πτώση της Γρανάδα και την κατάρρευση του τελευταίου τους εμιράτου στην Ευρώπη.

Το 778, η οπισθοφυλακή του φραγκικού στρατού υπό τον έπαρχο της Βρετάνης Ρολάνδο κυκλώνεται και καταβάλεται από ενεδρεύοντες Βάσκους στην Βορειο-Ανατολική Ισπανία, στο Roncevaux, κατά τη διάβαση των Πυρηναίων. Ο φραγκικός στρατός είχε εκστρατεύσει πέρα από τα Πυρηναία για να κάνει μια επίδειξη δύναμης και να «πείσει» φίλους και εχθρούς τοπικούς ηγεμόνες να τιμήσουν τη συμμαχία τους μαζί του έναντι των Αράβων, που κατείχαν το μεγαλύτερο μέρος της Ιβηρικής. Την εποχή εκείνη, ο στρατός των Φράγκων ήταν ο ισχυρότερος της Ευρώπης και υπό τη στιβαρή διεύθυνση του βασιλιά Καρόλου του 1ου του Μεγάλου (Carolus Magnus ή Καρλομάγνου), εξέπεμπε αυτή τη δύναμη στο μεγαλύτερο μέρος της ηπείρου με διαρκείς σχεδόν εκστρατείες και συγκρούσεις όπου παρέμενε φαινομενικά αήττητος.

Η μάχη του Πουατιέ (732) ή μάχη της Τουρ (όπως είναι επίσης γνωστή) ήταν μάχη μεταξύ των ενωμένων δυνάμεων των Φράγκων και των Βουργουνδών υπό την ηγεσία του Κάρολου Μαρτέλου ενάντια στους Άραβες υπό τον Αμπντούλ Ραχμάν Ιμπίν Αλ Γκαφίκι που ήδη είχαν προωθηθεί και καταλάβει την Ισπανία. Η μάχη έληξε με νίκη των πρώτων. Για την ακρίβεια, η μάχη διεξήχθη μεταξύ των πόλεων Τουρ και Πουατιέ και αποτελεί ορόσημο για την ευρωπαϊκή μεσαιωνική ιστορία, καθώς αυτή έκρινε την αποσόβηση του κινδύνου από την αραβική εξάπλωση στην Δυτική Ευρώπη. Ο Κάρολος Μαρτέλ, νικώντας κατά κράτος την αραβικό στρατό και διακόπτοντας την αραβική προέλαση στην καρδιά του δυτικού ευρωπαϊκού μεσαιωνικού χώρου, εδραίωσε την ισχύ του και αποκλήθηκε Μαρτέλος, δηλ. σφυροκόπος, από το ανελέητο σφυροκόπημα των αντιπάλων του

Η πολιορκία της Πόλης είχε ξεκινήσει στα μέσα του καλοκαιριού, όταν ο στρατός του αραβικού σουλτανάτου των Ομεϋάδων προέλασε τολμηρά στα βάθη της Μικράς Ασίας εκμεταλλευόμενος την κατάσταση που βρίσκονταν οι Βυζαντινοί. Ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος ο Γ΄ είχε ανέλθει στο θρόνο μάλλον απρόθυμα το 715 ανατρέποντας τον επίσης όψιμο αυτοκράτορα Αναστάσιο. Οι έριδες μεταξύ Βυζαντινών αρχόντων έφερναν όλο και περισσότερους ανταπαιτητές, με ισχυρότερο τον Λέοντα τον Ίσαυρο, που τότε υπηρετούσε ως στρατηγός στην Ανατολή. Ο πρίγκηπας Μουσλάμα ιμπν αλ Μαλίκ, επικεφαλής του αραβικού στρατού προσέγγισε τον Λέοντα για να τον βοηθήσει να ανατρέψει τον Θεοδόσιο με αντάλλαγμα ένα μεγάλο τμήμα της Μικράς Ασίας.