Η ΤΕΧΝΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΙΓΥΠΤΟ, της αποφοίτου μας Μαριάννας Ακρίδα
Η ΤΕΧΝΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ
ΑΙΓΥΠΤΟ, της Μαριάννας Ακρίδα (λΑ2)
► Από τη γεωμετρική ακρίβεια των πυραμίδων μέχρι τον χρυσό θησαυρό που βρέθηκε στον τάφο του Τουταγχαμών, η τέχνη της αρχαίας Αιγύπτου διατηρεί την ικανότητά της να προσελκύει και να συναρπάζει.
► Αυτά τα αξιοσημείωτα καλλιτεχνικά δείγματα αντικατοπτρίζουν τοντρόπο ζωής των αρχαίων Αιγυπτίων και τις αντιλήψεις τους για τη θρησκεία και τη μετά θάνατον ζωή.
► Η Αιγυπτιακή τέχνη της δυναστικής περιόδου εξελίχθηκε για περίπου τρεις χιλιετηρίδες, διατηρώντας ωστόσο μια θεμελιώδη ενότητα ύφους:
●Σταθερή είναι η γεωμετρική απλοποίηση των μεγεθών.
●Σταθεροί είναι οι κανόνες του μέτρου που ρυθμίζουν τις αναλογίες του σώματος.
● Σταθερή είναι η αντίληψη δύο διαστάσεων χωρίς προοπτική.
●Σταθερή είναι η εξιδανίκευση των πορτραίτων.
ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ
► Ο θεοκρατικός και πολυθεϊστικός χαρακτήρας του Αιγυπτιακού πολιτισμού και η πίστη στη μετά θάνατο ζωή καθορίζουν την τέχνη η οποία υπαγορεύεται πάντα από τον φαραώ και απευθύνεται στον κόσμο των θεών και των νεκρών.
► Η τέχνη έχοντας ως πρωταρχικό σκοπό τη λειτουργικότητα δεν αποσκοπεί στην αναπαραγωγή της πραγματικότητας, αλλά στην αντικατάσταση και διαιώνισή της. Οι καλλιτέχνες αναπαριστούν τις μορφές ως εξιδανικευμένα σύμβολα.
► Στην Αίγυπτο η τέχνη γίνεται ο χώρος, όπου με τρόπο μαγικό και χάρη σε διάφορες τελετουργίες ο κόσμος των θεών και των νεκρών ενώνεται ως την αιωνιότητα με τον κόσμο των ζωντανών.
► Τα αγάλματα των Θεών κατασκευάζονται για να υπογραμμιστεί η θεϊκή τους υπόσταση, των φαραώ για να δηλωθεί η παντοδυναμία τους στη γη και των νεκρών για να εξασφαλιστεί σε αυτούς η αιωνιότητα μέσω τέλειων και νεανικών σωμάτων, αιώνια κατοικία του Κα (ψυχή, ζωική ενέργεια).
► Ο τρόπος με τον οποίον παρίστανται το άτομο, η φύση και το περιβάλλον παρέμειναν σχεδόν οι ίδιες για χιλιάδες έτη και οι αξιόλογοι αιγύπτιοι καλλιτέχνες:
έθεσαν την τέχνη τους στην υπηρεσία του Φαραώ και πρόβαλλαν τις επιμέρους δράσεις της ζωής του.
Στόχος του καλλιτέχνη ήταν η σαφήνεια.
Οι επιμέρους τομείς της τέχνης ήταν:
● Γλυπτική
● Ζωγραφική
● Αρχιτεκτονική
● Λογοτεχνία
● Αγγειοπλαστική
● Υφαντική
● Κοσμηματοποιία
► Μεγάλα σε μέγεθος αγάλματα χρησιμοποιούνταν για τη διακόσμηση των ταφικών μνημείων αντιπροσωπεύοντας θεούς, βασιλείς και βασίλισσες.
► Ήταν λαξευμένα επάνω σε σκληρές πέτρες όπως ο γρανίτης, για να διατηρηθούν αιώνια.
► Τα μικρότερα αγάλματα ήταν κατασκευασμένα από ξύλο ή πέτρα, διακοσμημένα με μέταλλα και πολύτιμους και ημιπολύτιμους λίθους.
● Όλα τα γλυπτά ήταν επιζωγραφισμένα.
● Τα αρσενικά αγάλματα ήταν σκοτεινότερα στο χρώμα από τα θηλυκά.
● Οι γυναίκες, οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι μεσήλικες έχουν βαφή με έντονο κίτρινο χρώμα, ενώ οι άντρες καφέ-κόκκινο χρώμα.
● Οι θεοί έχουν μπλε χρώμα και η γονιμότητα του Νείλου δηλώνεται με το μαύρο.
● Τα μάτια είναι από κρυστάλλους και πολύτιμους λίθους.
● Τα χέρια έπρεπε να τοποθετηθούν στα γόνατα.
Προτομή της βασίλισσας Νεφερτίτης
Αμπού Σίμπελ. Τέσσερα αγάλματα 20μ. στην είσοδο του ναού, που αναπαριστούν όλα τον Ραμσή Β΄
► Η απεικόνιση ακολουθούσε αυστηρούς κανόνες αναπαράστασης.
● Ευκρινή περιγράμματα, τα οποία οι δημιουργοί γέμιζαν με επίπεδο και καθαρό χρώμα.
● Τα πράγματα αποδίδονταν με βάση τη γνώση που είχαν οι άνθρωποι γι' αυτά και όχι με βάση τη συγκεκριμένη οπτική γωνία που εμφανίζονταν.
● Πρόσωπο, πόδια και χέρια ήταν από το πλάι.
● Το μάτι και ο κορμός από μπροστά.
Τοιχογραφία-Ορισμός της μουμιοποίησης.
Ξήρανση ενός νεκρού σώματος για να αποφευχθεί
► Η ανάγκη των ηγεμόνων να επιβληθούν και οι επίπεδες επιφάνειες της Αιγύπτου επηρέασαν την διαμόρφωση της.
► Για το σκοπό αυτό κατασκεύασαν μνημεία ογκώδεις, όπου τα πιο γνωστά δείγματα είναι οι πυραμίδες.
► Ο Νείλος διευκόλυνε τη μεταφορά βαριάς πέτρας από τα λατομεία των γύρω βουνών προκειμένου να χτιστούν τα στιβαρά οικοδομήματα της Αιγύπτου.
● Για την κατασκευή χρησιμοποίησαν τα ξηραμένα από τον ήλιο
και από κλίβανους ψημένα τούβλα, λεπτό ψαμμίτη,
ασβεστόλιθο και γρανίτη.
● Η κατασκευή ήταν χωρίς τη χρήση του κονιάματος.
● Καμία δομική υποστήριξη δεν παρεχόταν, εκτός από τη δύναμη και την ισορροπία η ίδια της δομής.
Το οροπέδιο των πυραμίδων της Γκίζας
Ναός του Λούξορ
Μεγάλη Σφίγγα της Γκίζας
Ιερογλυφικά
► Αποτελούν ένα πρώιμο σύστημα γραφής.
► Περιλαμβάνουν αλφαβητικά στοιχεία με εικονιστικά σύμβολα.
● Τα χειρόγραφα γράφονταν σε τρεις κατευθύνσεις, από
πάνω έως κάτω, από τα αριστερά στα δεξιά, και από τα
δεξιά στα αριστερά.
● Το ύφος αυτής της γραφής συνεχίζεται για να
χρησιμοποιείται για σχεδόν 3500 έτη.
Λογοτεχνία
► Η αρχαία αιγυπτιακή λογοτεχνία περιλαμβάνει επίσης τα στοιχεία της αρχαίας αιγυπτιακής τέχνης.
► Τα περισσότερα κείμενα είναι καταγεγραμμένα σε πάπυρο και σε έργα ζωγραφικής τοίχου.
► Τα φύλλα παπύρων προέρχονταν μετά από επεξεργασία στις εγκαταστάσεις παπύρων, που καλλιεργόντουσαν στο Δέλτα του Νείλου. Έχουν ανακαλυφθεί ρολοί παπύρων που φτάνουν έως τα δέκα μέτρα μήκος.
► Τα περιεχόμενα των λογοτεχνικών κειμένων αποτελούσαν ύμνους στους θεούς, επιστημονικά κείμενα κυρίως πάνω στα μαθηματικά και στην ιατρική, ιστορικά και μυθολογικά κείμενα.
Αγγειοπλαστική
► Οι αρχαίοι αιγυπτιακοί καλλιτέχνες ανακάλυψαν την τέχνη της
κάλυψης της αγγειοπλαστικής με σμάλτο.
► Είχαν αναπτύξει ένα υαλώδες υλικό γνωστό ως φαγεντιανή, ένα μη αργιλούχο κεραμικό από διοξείδιο του πυριτίου, το οποίο επεξεργάζονταν σαν ένα είδος τεχνητού και ημιπολύτιμου λίθου.
► Κατασκεύαζαν ανθοδοχεία, φυλακτά, εικόνες, θεότητες, ζώα και διάφορα άλλα αντικείμενα.
► Διάφορα είδη αγγειοπλαστικής τα τοποθετούσαν στις αίθουσες ενταφιασμού των νεκρών, όπου μερικά από αυτά αντιπροσώπευαν διάφορα μέρη του σώματος.
Κανωπικά αγγεία
Η ηλικίας 3.300 ετών χρυσή νεκρική μάσκα του Τουταγχαμών
Υφαντική
► Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι φορούσαν ελαφρά και δροσερά ρούχα από
λεπτό, άβαφο λινό ύφασμα.
► Τα ρούχα τους απλώς τυλίγονταν γύρω από το σώμα, για αυτό και
είχαν ελάχιστες ραφές.
► Το λινό ήταν πολύ διαδεδομένο ύφασμα εκείνη την εποχή, επειδή το λινάρι ευδοκιμούσε στο έδαφος του Νείλου.
► Το λευκό ήταν το χρώμα της αγνότητας και τα ρούχα στα χρόνια του Αρχαίου και του Μέσου Βασιλείου ράβονταν κυρίως από λευκό, λινό ύφασμα.
► Έβαφαν μερικές φορές το λινό με καφέ και γαλάζιες βαφές, αλλά δε μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν άλλα, πιο ζωηρά χρώματα, όπως πράσινο και κόκκινο, επειδή χρειάζονταν ειδικό στερεωτικό για τη σταθεροποίηση του χρώματος.
Κοσμηματοποιία
► Ο στεατίτης είναι το πρώτο υλικό που μπόρεσαν να επεξεργαστούν λόγω της πολύ χαμηλής του σκληρότητας.
► Σταδιακά στο πέρασμα των χρόνων άρχισαν να λαξεύουν πιό σκληρά υλικά όπως το λάπις λάζουλι και η κορνεόλη, στα οποία κατάφεραν να ανοίξουν τρύπες.
► Ξεκίνησαν επίσης να επεξεργάζονται με σφυρηλάτηση τον χρυσό που έβρισκαν σε επιφανειακές αποθέσεις.
► Ο χρυσός είναι το μέταλλο που χρησιμοποιείται πιό συχνά, αντίθετα με τον άργυρο και το ήλεκτρον που ήταν δυσεύρετα και πολύ ακριβά.
Κοσμηματοποιία
► Η επεξεργασία του κέρατου και του ξύλου είναι πλέον καθιερωμένη.
► Ένα υλικό που χρησιμοποιείται συχνά ήδη από εκείνη την εποχή είναι ένα είδος γαλάζιου πηλού που μιμείται το τιρκουάζ και το λάπις λάζουλι και έχει την ονομασία Αιγυπτιακό μπλε (Egyptian blue).
► Τα ακριβά κοσμήματα κατασκευάζονταν από χρυσό και ημιπολύτιμες πέτρες ενώ τα πιο φτηνά ήταν από γυαλί και φαγεντιανή (πορσελάνη).
► Οι ημιπολύτιμες πέτρες ή το χρωματιστό γυαλί, "συγκρατούνταν" στη θέση τους από λεπτές μεταλλικές λωρίδες, τεχνική που σήμερα λέγεται κλουαζονέ.
► Συχνά είχαν διπλή λειτουργία: ήταν στολίδια και ταυτόχρονα φυλαχτά, που προστάτευαν από κάθε κακό όποιον τα φορούσε.
► Ορισμένες πέτρες, όπως το καρνεόλιο, το λάπις λάζουλι και το
τιρκουάζ, θεωρούνταν ότι είχαν μαγικές ιδιότητες.
►Γύρω στο 2000 π.Χ. φορέθηκαν για πρώτη φορά τα δαχτυλίδια. Ένα χρυσό σύρμα που τυλίγει το δάχτυλο, και στηρίζει ένα σκαλισμένο πολύτιμο λίθο. Αργότερο εμφανίστηκαν δαχτυλίδια εξολοκλήρου από χρυσό.
►Γύρω στα 1600 π.Χ. εμφανίστηκε
το σκουλαρίκι, το κόσμημα για το αυτί των γυναικών, το οποίο τα επόμενα χρόνια έγινε συνήθεια και των ανδρών.
Θησαυροί του Τουταγχαμών
► Τα γενικά σχήματα και οι φόρμες χωρίς ειδική περιγραφή καταστούν την αιγυπτιακή τέχνη αφαιρετική, όχι νατουραλιστική, αφού το σημαντικότερο για τους Αιγύπτιους δεν ήταν η ομορφιά, αλλά η πληρότητα, να διαφυλάξουν τα πάντα όσο το δυνατό σαφέστερα και μονιμότερα.
► Ο αιγύπτιος «καλλιτέχνης» (η λέξη ''τέχνη'' δεν υπάρχει καν στο αιγυπτιακό λεξιλόγιο) δε φτιάχνει τα πράγματα όπως είναι, αλλά όπως ξέρει ότι είναι. Τα ανάγει σε ένα πρότυπο. Σχεδιάζει εξιδανικευμένα με γενίκευση. Το «τί» μετράει, όχι το «πώς».
► H αιγυπτιακή είναι μια τέχνη της γνώσης, τέχνη εγκεφαλική. Γι’ αυτό και παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητη για περισσότερο από 3.000 χρόνια.
► Η αίσθηση ελεγχόμενης ισορροπίας και γαλήνης που αποπνέει η αιγυπτιακή γλυπτική και ζωγραφική, αλλά και η παράξενη, σχεδόν υπνωτική χάρη της μονοτονίας της οφείλονται, ίσως, στο αυστηρό σύστημα κανόνων και αναλογιών.
► Όλες αυτές οι αυστηρές μορφές με τις σιωπηλές και επίσημες χειρονομίες θυμίζουν επαναλαμβανόμενες φράσεις σε μια ποιητική επίκληση.
► Τέλος, η τέχνη της Αιγύπτου έχει τεράστια σημασία, αφού επηρέασε την αρχαία ελληνική τέχνη και αυτή την τέχνη όλου του δυτικού κόσμου.
http://eranistis.net/wordpress/ http://www.namuseum.gr/collections/egypt/e_art-gr.html https://www.nea-acropoli.gr/online-arthra/30-texnh/93-i-texni-tou-
kalopismou-stin-arhaia-aigypto
http://www.biblionet.gr/book/59742/ http://wikipedia.qwika.com/en2el/Art_of_Ancient_Egypt https://www.aerologio.gr https://prezi.com/0puegavg3ezr/presentation/ http://www.jewelpedia.com/lex255-aigyptiaka-kosmimata-egyptian-
jewellery.html
http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/
Μαριάννα Ακρίδα Α2 Λυ
► Από τη γεωμετρική ακρίβεια των πυραμίδων μέχρι τον χρυσό θησαυρό που βρέθηκε στον τάφο του Τουταγχαμών, η τέχνη της αρχαίας Αιγύπτου διατηρεί την ικανότητά της να προσελκύει και να συναρπάζει.
► Αυτά τα αξιοσημείωτα καλλιτεχνικά δείγματα αντικατοπτρίζουν τοντρόπο ζωής των αρχαίων Αιγυπτίων και τις αντιλήψεις τους για τη θρησκεία και τη μετά θάνατον ζωή.
► Η Αιγυπτιακή τέχνη της δυναστικής περιόδου εξελίχθηκε για περίπου τρεις χιλιετηρίδες, διατηρώντας ωστόσο μια θεμελιώδη ενότητα ύφους:
●Σταθερή είναι η γεωμετρική απλοποίηση των μεγεθών.
●Σταθεροί είναι οι κανόνες του μέτρου που ρυθμίζουν τις αναλογίες του σώματος.
● Σταθερή είναι η αντίληψη δύο διαστάσεων χωρίς προοπτική.
●Σταθερή είναι η εξιδανίκευση των πορτραίτων.
ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ
► Ο θεοκρατικός και πολυθεϊστικός χαρακτήρας του Αιγυπτιακού πολιτισμού και η πίστη στη μετά θάνατο ζωή καθορίζουν την τέχνη η οποία υπαγορεύεται πάντα από τον φαραώ και απευθύνεται στον κόσμο των θεών και των νεκρών.
► Η τέχνη έχοντας ως πρωταρχικό σκοπό τη λειτουργικότητα δεν αποσκοπεί στην αναπαραγωγή της πραγματικότητας, αλλά στην αντικατάσταση και διαιώνισή της. Οι καλλιτέχνες αναπαριστούν τις μορφές ως εξιδανικευμένα σύμβολα.
► Στην Αίγυπτο η τέχνη γίνεται ο χώρος, όπου με τρόπο μαγικό και χάρη σε διάφορες τελετουργίες ο κόσμος των θεών και των νεκρών ενώνεται ως την αιωνιότητα με τον κόσμο των ζωντανών.
► Τα αγάλματα των Θεών κατασκευάζονται για να υπογραμμιστεί η θεϊκή τους υπόσταση, των φαραώ για να δηλωθεί η παντοδυναμία τους στη γη και των νεκρών για να εξασφαλιστεί σε αυτούς η αιωνιότητα μέσω τέλειων και νεανικών σωμάτων, αιώνια κατοικία του Κα (ψυχή, ζωική ενέργεια).
► Ο τρόπος με τον οποίον παρίστανται το άτομο, η φύση και το περιβάλλον παρέμειναν σχεδόν οι ίδιες για χιλιάδες έτη και οι αξιόλογοι αιγύπτιοι καλλιτέχνες:
έθεσαν την τέχνη τους στην υπηρεσία του Φαραώ και πρόβαλλαν τις επιμέρους δράσεις της ζωής του.
Στόχος του καλλιτέχνη ήταν η σαφήνεια.
Οι επιμέρους τομείς της τέχνης ήταν:
● Γλυπτική
● Ζωγραφική
● Αρχιτεκτονική
● Λογοτεχνία
● Αγγειοπλαστική
● Υφαντική
● Κοσμηματοποιία
► Μεγάλα σε μέγεθος αγάλματα χρησιμοποιούνταν για τη διακόσμηση των ταφικών μνημείων αντιπροσωπεύοντας θεούς, βασιλείς και βασίλισσες.
► Ήταν λαξευμένα επάνω σε σκληρές πέτρες όπως ο γρανίτης, για να διατηρηθούν αιώνια.
► Τα μικρότερα αγάλματα ήταν κατασκευασμένα από ξύλο ή πέτρα, διακοσμημένα με μέταλλα και πολύτιμους και ημιπολύτιμους λίθους.
● Όλα τα γλυπτά ήταν επιζωγραφισμένα.
● Τα αρσενικά αγάλματα ήταν σκοτεινότερα στο χρώμα από τα θηλυκά.
● Οι γυναίκες, οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι μεσήλικες έχουν βαφή με έντονο κίτρινο χρώμα, ενώ οι άντρες καφέ-κόκκινο χρώμα.
● Οι θεοί έχουν μπλε χρώμα και η γονιμότητα του Νείλου δηλώνεται με το μαύρο.
● Τα μάτια είναι από κρυστάλλους και πολύτιμους λίθους.
● Τα χέρια έπρεπε να τοποθετηθούν στα γόνατα.
Προτομή της βασίλισσας Νεφερτίτης
Αμπού Σίμπελ. Τέσσερα αγάλματα 20μ. στην είσοδο του ναού, που αναπαριστούν όλα τον Ραμσή Β΄
► Η απεικόνιση ακολουθούσε αυστηρούς κανόνες αναπαράστασης.
● Ευκρινή περιγράμματα, τα οποία οι δημιουργοί γέμιζαν με επίπεδο και καθαρό χρώμα.
● Τα πράγματα αποδίδονταν με βάση τη γνώση που είχαν οι άνθρωποι γι' αυτά και όχι με βάση τη συγκεκριμένη οπτική γωνία που εμφανίζονταν.
● Πρόσωπο, πόδια και χέρια ήταν από το πλάι.
● Το μάτι και ο κορμός από μπροστά.
Τοιχογραφία-Ορισμός της μουμιοποίησης.
Ξήρανση ενός νεκρού σώματος για να αποφευχθεί
Αντισταθείτε σ'αυτόν που χτίζει ένα μικρό σπιτάκι και λέει "Καλά είμαι εδώ". Αντισταθείτε σ'αυτόν που γύρισε πάλι στο σ...
1. Ορθολογισμός (ρασιοναλισμός): Σύμφωνα με τους ορθολογιστές φιλοσόφους, η γνώση μας για τον κόσμο προέρχεται κυρίως από τον ίδιο τον ορθό ...
Απολογισμός 4ήμερης εκπαιδευτικής επίσκεψης Β’ Λυκείου σε Θεσσαλονίκη-Δίον-Βεργίνα (27-3-2023 έως 30-3-2024) Η επίσκεψη 54 μα...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου