ΘΡΗΣΚΕΙΑ και ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΑΙΓΥΠΤΟΥ, των αποφοίτων μας Καραμηνά Ηλέκτρας και Συκαρά Λυδίας

Η Αρχαία Αίγυπτος έχει αποτελέσει έναν από τους σημαντικότερους πολιτισμούς στην παγκόσμια ιστορία. Κατατάσσεται στους έξι πολιτισμούς που αναπτύχθηκαν ανεξάρτητα κατά το 3150 π.Χ και βρίσκεται στη βορειοανατολική περιοχή της Αφρικής.

Η θρησκεία της Αρχαίας Αιγύπτου είναι αναμφισβήτητα μια από τις πιο ενδιαφερουσές θρησκείες παγκοσμίως. Είναι πολυθεϊστική με μια μικρή περίοδο μονοθεϊσμού και επηρεάστηκε έντονα από την παράδοση, η οποία αναγκάσε τους αιγύπτιους να αντισταθούν σε κοινωνικοπολιτικές αλλαγές. Οι θρησκευτικές πεποιθήσεις στην Αίγυπτο εκτείνονται χρονικά σε μια περίοδο 3.000 χρόνων. Η θρησκεία φιλοξένησε περίπου 700 θέους και θεές οι οποίοι παριστάνονταν συνήθως με σώμα ανθρώπου και κεφάλι ζώου.

Ο ΘΕΟΣ ΡΑ Κυριότερος θεός ήταν ο Ρα, ο θεός του ήλιου, του οποίου ενσάρκωση ήταν ο Φαραώ. Οι αιγύπτιοι υποστήριζαν ότι ο Ρα έφτιαχνε τους ανθρώπους και αυτοαποκαλούνταν «τα ζωντανά του Ρα». Απεικονιζόταν με κεφάλι γερακιού πάνω στο οποίο έφερε έναν ηλιακό δίσκο. Ακόμα κι αν η έννοια του ονόματός του είναι αβέβαιη, λέγεται πως μπορεί να σημαίνει «δημιουργός».

Η ΘΕΑ ΙΣΙΣ Η Ίσις, η θεά της μαγείας, ξεκίνησε αρχικά όντας μια πολύ μικρή θεότητα του Δέλτα του Νείλου και σταδιακά εξελίχθηκε σε μια πολύ σημαντική θεά για τους Αιγύπτιους. Κατά την περίοδο της ακμής της, είχε δικούς της ιερείς και πολλούς ναούς. Σύμφωνα με τους Έλληνες, αντιστοιχεί άλλοτε με την Δήμητρα, άλλοτε με την Ήρα ή ακόμα και με την Αφροδίτη. Το όνομα της μεταφράζεται ως «θεά» ή ως «βασίλισσα του θρόνου». Το ιερατείο την ανέθεσε σύζυγο του θεού Όσιρι.

Ο ΘΕΟΣ ΟΣΙΡΙΣ Ο Όσιρις, ο θεός της μεταθανάτιας ζωής, ήταν αρχικά ενσάρκωση του πνεύματος της βλάστησης, που πεθαίνει κατά το θερισμό και αναγεννάτε όταν φυτρώνει ο σπόρος. Λατρεύτηκε σε ολόκληρη την Αρχαία Αίγυπτο ως ο θεός των νεκρών. Εξομοιώθηκε με πολλές θεότητες του ελληνικού δωδεκάθεου, κυρίως δε με τον Διόνυσο και τον Άδη. Η σημασία του ονόματος του θα μπορούσε να ερμηνευτεί ως «εκείνος που βλέπει τον θρόνο». Ήταν γιος του Γκεμπ και της Νουτ, είχε σύζυγο την Ίσις και δύο παιδιά, τον Ώρος και τον Άνουβις.

Η ΘΕΑ ΑΘΩΡ Η θεά Άθωρ ήταν η θηλυκή αιγυπτιακή θεότητα την οποία οι Έλληνες ταύτιζαν με την Αφροδίτη. Αναφέρεται συνήθως ως κόρη του Ρα, ή σύζυγος του Ώρου. Ο συνήθης απεικονιστικός τύπος για την θεά είναι η μορφή της αγελάδας, το ιερό ζώο της. Πολλές φορές στον αιγυπτιακό ανθρωπομορφισμό παρουσιάζεται ως θεά με κεφαλή αγελάδας, και συνηθέστερα ως θεά με μαλλιά χωρισμένα σε μακριές πλεξίδες με κέρατα ή αυτιά αγελάδας. Ήταν προστάτιδα των γυναικών και του καλλωπισμού, της χαράς και του έρωτα. Την αποκαλούσαν βασίλισσα της ευθυμίας και του χορού ή βασίλισσα της μουσικής και του τραγουδιού, ενώ ο ναός της θεωρείτο τόπος μέθης και ευχάριστης διαβίωσης. Το όνομά της ερμηνεύεται ως «οίκος του Ώρου».

Ο ΘΕΟΣ ΘΩΘ Ο θεός Θωθ υπήρξε ένας απ’ τους πλέον δημοφιλής θεούς της αιγυπτιακής θρησκείας. Ήταν θεότητα της Σελήνης και της Σοφίας. Οι αρχαίοι έλληνες τον προσδιόριζαν ως τον Ερμή τον Τρισμέγιστο. Από τον Σεληνιακό συσχετισμό του λέγεται ότι αντλεί την πολυμορφία του καθώς εκφράζεται με πολλά και διαφορετικά πρόσωπα. Όπως η Σελήνη αντλεί το φως της απ’ τον ήλιο, έτσι και Θωθ αντλούσε ένα μεγάλο μέρος της εξουσίας του απ’ τον ηλιακό θεό Ρα, όντας γραφέας και σύμβουλος του. Ήταν παρόν σε κάθε όψη λατρείας στους ναούς, στην απονομή δικαιοσύνης και στις μαγικές τέχνες. Το όνομά του σημαίνει «Οδηγός».

ΟΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΓΙΟΙ ΤΟΥ ΩΡΟΥ Οι τέσσερις γιοι του Ώρου ήταν μια ομάδα τεσσάρων θεών της αρχαίας αιγυπτιακής θρησκείας που ουσιαστικά ήταν η προσωποποίηση των τεσσάρων κανωπικών αγγείων, δηλαδή των αγγείων που χρησιμοποιούνταν απ’ τους αρχαίους Αιγύπτιους κατά την ταρίχευση για την αποθήκευση και την συντήρηση των εσωτερικών οργάνων για την μεταθανάτια ζωή. Στην παλαιότερη αναφορά στους γιους του Ώρου, περιγράφονται ως φίλοι του βασιλιά καθώς τον βοηθούσαν να ανέβει στον ουρανό, σαν σκάλες. Στις ταφικές τελετουργίες, κάθε γιος προστατευόταν από μια θεότητα ο καθένας.  Ιμσέτ ανθρώπινη μορφή, προστάτευε το συκώτι και προστατευόταν από την Ίσιδα  Χαπί μορφή μπαμπουίνου, προστάτευε τους πνεύμονες και προστατευόταν από την Νέφθη  Ντουαμουτέφ μορφή τσακαλιού, προστάτευε το στομάχι και προστατευόταν από την Νηίθ  Κεμπεχσενούφ μορφή γερακιού, προστάτευε το έντερο και προστατευόταν από τη Σελκέτ Οι τέσσερεις γιοι του Ώρου (από αριστερά): Ιμσέτ, Ντουαμουτέφ, Χαπί, Κεμπεχσενούφ

ΑΛΛΟΙ ΘΕΟΙ i. Ακέρ, προστάτης του ταξιδεύοντος ηλίου. ii. Αμμούτ, δαίμων που καταβρόχθιζε ψυχές. iii. Άμων, θηβαϊκός βασιλεύς των νεκρών. iv. Ανκέτ, θεά των υδάτων, Ελεφαντίνη. v. Άνουβις, θεός-τσακάλι της μουμιοποίησης. vi. Απέπ, ο όφις που προσπάθησε να σκοτώσει τον ήλιο. vii. Άπις, θεός ταύρος λατρευόταν στην Μέμφιδα. viii. Ατέν, ηλιακός δίσκος. ix. Ατούμ, θεός του δύοντος ηλίου. x. Βουτό, θεά κόμπρα των Κάτω Αιγύπτου xi. Γκεμπ, θεός της γης. xii. Βησά, ροστάτης του σπιτιού xiii. Ιάχ, Θεός του φεγγαριού. xiv. Ιμχοτέπ, γιος του Πτα. xv. Ίχυ, ενσάρκωση της έκστασης του παιξίματος του σείστρου. xvi. Κεπερά, θεός-σκαραβαίος του ανατέλλοντος ηλίου. xvii. Κετές, Σημιτική θεά της φύσης. xviii. Κνεμού, θεός της πλημμυρίδας του Νείλου. xix. Χονσού, θηβαϊκός θεός της σελήνης. xx. Μά'ατ, θεά της τάξης και της αλήθειας. xxi. Μερετσεγκέρ, θεά της Κοιλάδας των Βασιλέων. xxii. Μεσκνέτ, προστάτιδα θεά της γέννησης. xxiii. Μιν, θεός της αρσενικής γονιμότητας. xxiv. Μιχός, θεός-λέων, γιος της Μπαστέτ. xxv. Μνεύις, θεός ταύρος της Ηλιούπολης. xxvi. Μοντού, αιγυπτιακός θεός του πολέμου. xxvii. Μουτ, θηβαϊκή Μητέρα-Θεά. xxviii. Μπαστ, Γάτα θεά του οίκου. xxix. Μπατ, αρχαία ουράνια θεά-αγελάδα. xxx. Μπες, Νάνος θεός της μουσικής και των πολεμικών επιχειρήσεων. xxxi. Νηίθ, θεά του πολέμου και της ύφανσης xxxii. Νεκχεμπέτ, θεά-όρνεο της Άνω Αιγύπτου xxxiii. Νεφερτέμ, θεός του λωτού, Μέμφις. xxxiv. Νεχεμπκαού, θεότητα του Άδη. xxxv. Νέφθυς, Αδελφή της Ίσιδας, σύζυγος του Σετ xxxvi. Νουν, θεός των αρχέγονων υδάτων. xxxvii. Νουτ, θεά του ουρανού. xxxviii. Όνουρις, Πολεμιστής και ουράνιος θεός της Αβύδου. xxxix. Ουπουαούτ, ψυχοπομπός. xl. Πτα, θεός δημιουργός. xli. Ρενενουτέτ, Θεότητα της τροφής και του τρύγου, αρωγός και προστάτης του Φαραώ. xlii. Σατέτ, θεά του Νείλου και της γονιμότητας. xliii. Σεκχμέτ, θεά του πολέμου και της καταστροφής. xliv. Σελκέτ, θεά-σκορπιός της μαγείας. xlv. Σέραπις, Συγκριτική θεότητα της μεταθανάτιας ζωής. xlvi. Σεσχάτ, θεά της μέτρησης. xlvii. Σεθ, θεός του χάους, σκότωσε τον Όσιρι. xlviii. Σία, Θεοποίηση της αντίληψης, και της καρδιάς του Φθα. xlix. Σοκάρ, θεός της νεκρόπολης της μέμφιδας. l. Σομπέκ, θεός των κροκοδείλων. li. Σοπντέτ, θεά του άστρου Σείριος. lii. Σοπντού, θεός του ουρανού. liii. Σου, θεός του αέρα. liv. Ταουρέτ, θεά των γυναικών και του οίκου. lv. Τεφνούτ, θεά της υγρασίας και της βροχής. lvi. Χαπί, Θεός του Νείλου. lvii. Χε, θεός του απείρου. lviii. Χέκα, θεός της μαγείας. lix. Χεκέτ, θεά-βάτραχος του απείρου. lx. Χου, Θεοποίηση της πρώτης λέξης της δημιουργίας, του εξουσιαστικού Λόγου.