ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΑΛΛΟΤΡΙΩΣΗ ΚΑΙ ΑΥΤΑΡΧΙΣΜΟΣ

• ΑΤΟΜΙΣΜΟΣ (ή ατομικισμός) είναι η τάση του ατόμου να επικεντρώνει στον εαυτό του όλο το φιλοσοφικό ενδιαφέρον για τον κόσμο • Επίσης, είναι η μονομερής προσήλωση του ατόμου στον εαυτό του και τα δικά του συμφέροντα • Ατομικιστική λοιπόν είναι κάθε θεωρία που προβάλλει την αξία του ατόμου, έναντι του κοινωνικού συνόλου • "τομαρισμός" είναι συνώνυμο του ατομ (ικ) ισμού.

• Αντίθετη έννοια είναι ο α λ τ ρ ο υ ϊ σ μ ό ς. • Aλτρουισμός είναι η αρχή και η ηθική ευαισθησία για την ευτυχία άλλων ανθρώπων ή ζώων, με αποτέλεσμα μια ποιότητα ζωής, τόσο υλική όσο και πνευματική. Είναι μια παραδοσιακή αρετή σε πολλούς πολιτισμούς και μια βασική πτυχή διαφόρων θρησκευτικών παραδόσεων και κοσμοθεωριών, αν και η έννοια των «άλλων» προς τους οποίους θα πρέπει να απευθύνονται μπορεί να ποικίλει μεταξύ των πολιτισμών και των θρησκειών. Σε μια περίπτωση, ο αλτρουισμός μπορεί να γίνει συνώνυμο της ανιδιοτέλειας. • Συνώνυμο, λοιπόν, του ΑΛΤΡΟΥΪΣΜΟΥ είναι η ΑΝΙΔΙΟΤΕΛΕΙΑ.

• H μερική ή ολική απώλεια των στοιχείων της προσωπικότητας του ανθρώπου έχει ως αποτέλεσμα το άτομο να αποξενώνεται από τον εαυτό του και να απομακρύνεται από τον κόσμο που τον περιβάλλει Είναι, επίσης, η αποξένωση από τις αξίες, τα ιδανικά και οτιδήποτε νοηματοδοτεί τη ζωή του.

• Τι χάνει ο αλλοτριωμένος άνθρωπος; • Χάνει: πνευματική ελευθερία, ανεξαρτησία, ελεύθερη βούληση, ανεξάρτητη σκέψη, αυτόβουλες επιλογές, αυτοπροσδιορισμό, χειραφέτηση, αμφισβήτηση, αυτενέργεια, κριτική σκέψη. • Γίνεται πνευματικά υπόδουλος ή δουλοπρεπής • Xάνει την ανεξαρτησία σκέψεων και αποφάσεων • Δενεπιλέγει πια ο ίδιος σχετικά με τις απόψεις του ή τις ενέργειές του • παύει να αυτοπροσδιορίζεται • Έχει την τάση να συμβιβάζεται, να υποτάσσεται, να συμμορφώνεται προς τις ισχύουσες ηθικές και άλλες επιταγές. Παύει , δηλαδή, να αμφισβητεί το κατεστημένο • Δεν αναπτύσσει κριτική σκέψη (αυτό είναι το χειρότερο) • Λειτουργεί μαζικά, ενοποιείται, δηλαδή, με τις μάζες, Μ Α ΖΟ ΠΟΙ ΕΙ ΤΑΙ, ισοπεδώνεται

• Εφόσον, λοιπόν, αλλοτρίωση είναι \ η μερική ή ολική απώλεια /αλλοίωση των στοιχείων της προσωπικότητας του ανθρώπου, με αποτέλεσμα ο άνθρωπος να αποξενώνεται από τον εαυτό του. ✓ Είναι η αίσθηση της απομάκρυνσης από τον κόσμο που τον περιβάλλει, αλλά και η αποξένωση από τις αξίες, τα ιδανικά και οτιδήποτε νοηματοδοτεί τη ζωή του. • Η αποξένωση από τα προσωπικά του ιδανικά είναι που τον οδηγεί στην ενοποίηση με τα (φτηνά) ιδεώδη των μαζών, όπως • 1. την κατανάλωση • 2. την υπακοή, συχνά τυφλή, στις παράλογες απαιτήσεις της εξουσίας • Η μαζική συμπεριφορά αποτέλεσε γνώρισμα των πρωτόγονων κοινωνιών. Ωστόσο, σε όλη την ιστορική πορεία του ανθρώπου παρουσιάζονται φαινόμενα μαζοποίησης (στα τυραννικά καθεστώτα της αρχαιότητας, στο Μεσαίωνα, στη ναζιστική Γερμανία, στη φασιστική Ιταλία κ.λπ.) • Το φαινόμενο της μαζοποίησης εμφανίζεται και σήμερα, ίσως σε πιο μεγάλη κλίμακα και έκταση απ’ ότι σε προγενέστερες εποχές. • Φαινόμενα/μορφές Φαινόμενα μαζοποίησης εμφανίζονται σε όλες τις εκφάνσεις του ατομικού και συλλογικού βίου:

• 1. ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ (φανατισμός , φονταμενταλισμός , μισαλλοδοξία ) • Συμπεραίνουμε πως η θρησκευτική έκφανση της μαζοποίησης εκδηλώνεται με μισαλλοδοξία, φανατισμό και τάσεις φονταμενταλισμού.

• 2. ΠΟΛΙΤΙΚΗ έκφανση της μαζοποίησης είναι η ταύτιση με κάποιο κόμμα και η τυφλή υποταγή στις επιταγές του κόμματος αυτού. Θυμίζουμε πως η αλλοτρίωση οδηγεί σε άμβλυνση της κριτικής σκέψης και σε τάσεις υποταγής και συμμόρφωσης. Αυτά με τη σειρά τους οδηγούν στη μαζοποίηση, που εκφαίνεται διαφορετικά σε κάθε τομέα. • Στον θρησκευτικό τομέα η μαζοποίηση εκφαίνεται πιο έντονα, γιατί εκδηλώνεται ως φανατισμός και μισαλλοδοξία, ενώ στον πολιτικό στίβο εκφαίνεται ως τάση υποταγής στις διαταγές και τις "κλειστές" αρχές ενός κομματος ή ενός κομματικού μηχανισμού.

ΚΕΙΜΕΝΟ ΠΡΟΣ ΣΥΖΗΤΗΣΗ Με αφορμή μιαν εξέχουσα προσωπικότητα του επιχειρηματικού τομέα.

Στα μέσα Ιανουαρίου του 2021 ο Elon Musk ανακηρύχθηκε ο πλουσιότερος άνθρωπος στον πλανήτη. Η περιουσία του εκτιμάται ότι αγγίζει πλέον τα 203 δισ. δολάρια σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg’s Billionaires Index. Το Twitter είναι ένα μέσο επικοινωνίας που αποτελεί πολιτισμική «αποκάλυψη», μιας και έφερε την κουβέντα του καφενείου, της γειτονιάς, και του μπαλκονιού σε ψηφιακή μορφή. Είναι διαδραστικό, μετράει αντιδράσεις, ξυπνάει “#cancel αισθήματα” και για όλα αυτά θεωρείται το αγαπημένο παιδί των μεγάλων corporations και των ηγετών του κόσμου. Ακόμη και τα δελτία ειδήσεων μεταφέρουν το tweet σαν είδηση. Ο Ίλον Μασκ ανακοίνωσε επιθετική εξαγορά στο Twitter με πρόταση 44,5 δισ. δολαρίων!

Ο κ. Musk δεν έχει «κόσμιο λόγο», προκαλεί διαρκώς, δεν δείχνει σεβασμό σε θεσμούς και ηθική αντίληψη του τι είναι σωστό και τι όχι. Ο κ. Musk στέλνει μόνο ένα μήνυμα: έχω λεφτά, κάνω αυτό που θέλω! Δηλαδή είναι ένας επιχειρηματίας που δεν θέλει ελέγχους από το χρηματιστήριο και τις αρχές, που πληρώνει λιγότερους φόρους και διοικεί ένα δίκτυο επικοινωνίας που ευρέως χρησιμοποιείται για κρίσιμες πληροφορίες από δημοσιογράφους, κυβερνήσεις, πανεπιστημιακούς, πολίτες, εθνότητες, θρησκευτικούς ηγέτες, στρατούς, εθνικές υπηρεσίες πληροφοριών και υπηρεσίες πολιτικής προστασίας.

Κινδυνεύουμε από το πρότυπο που εκπροσωπεί ο κ. Musk, του αυθάδικου social media icon που δεν εκπαιδεύει την κοινωνία με ηθική. Κινδυνεύουμε όταν κάποιος διακινεί προτάσεις απίστευτων ποσών, αντί να επενδύει έμπρακτα στην εκπαίδευση και τη μείωση των ανισοτήτων, αφήνοντας θετικό αποτύπωμα στο μέλλον. Κινδυνεύουμε όταν κάποιος δεν σέβεται κυβερνήσεις, πολιτικούς, θεσμούς και τη δημόσια υγεία, γιατί το παράδειγμα που δίνει είναι …προς όχλο και κοπάδια. Κινδυνεύουμε όταν κάποιος κλείνει το μάτι, “ε, δεν έγινε και τίποτε που σκότωσαν μαύρους”…

Κινδυνεύουμε, επίσης, από τους «μεγάλους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς», που “μυαλό δεν βάζουν” και, αντί να εφαρμόζουν κριτήρια ηθικής και αποδεδειγμένων στοιχείων, εγκρίνουν προτάσεις δυσθεώρητων ποσών εξαγοράς που είτε δεν υπάρχουν, είτε θα τα δανείσουν από τα λεφτά των πελατών τους (σαν να λειτουργούν ως παρεάκια). O κ. Μασκ δεν έχει επαρκώς εξηγήσει ποτέ πώς θα γίνει η αυτορρύθμιση των κοινωνικών δικτύων και θα ελεγχθούν τα fake news, τίποτε για την ασφάλεια προσωπικών δεδομένων, τίποτε για το αν διαφωνεί με τη φορολογία επιχειρήσεων. Για να απαντήσεις σε τέτοιες «μεγάλες» ερωτήσεις, δεν απαιτείται κάποια αφηρημένη έννοια της Ηθικής, αλλά δεσμεύσεις και πράξεις που θα συνεισφέρουν στο κοινό καλό. Είναι δεσμεύσεις που μας κάνουν όλους να αναγνωριζόμαστε και να κρινόμαστε με κοινούς κώδικες. Και σε αυτά τα μεγάλα θέματα η κίνηση εξαγοράς του Twitter, εκτός από λίγα πρωτοσέλιδα ή καυγάδες-tweets, τίποτε δεν έχει να προσφέρει. Μοιάζει να είναι το ‘power game’ επιβολής, σεβασμού και δημόσιας εικόνας ενός δισεκατομμυριούχου.

Προσπαθήστε να διακρίνετε τα ίχνη της αυταρχικής προσωπικότητας στο πορτραίτο του Elon Musk που διαγράφεται στην παραπάνω τοποθέτηση. Κατόπιν, προσπαθήστε να συνδέσετε την έννοια της αλλοτρίωσης με την έννοια του αυταρχισμού, σχεδιάζοντας έναν στοιχειώδη συλλογισμό.